Soạn văn 7
Tục ngữ về con người và xã hội

Soạn văn 7

Tục ngữ về con người và xã hội

  1. Soạn văn
  2. Lớp 7
  3. Tục ngữ về con người và xã hội

Nội dung chính
Nội dung chính

Tục ngữ về con người, xã hội nhằm chú ý tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có.

Hướng dẫn trả lời
Hướng dẫn trả lời

Câu 2 Trang 12 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Phân tích từng câu tục ngữ trong văn bản theo những nội dung sau:
a. Nghĩa của câu tục ngữ.
b. Giá trị kinh nghiệm mà câu tục ngữ thể hiện.
c. Nêu một số trường hợp cụ thể có thể ứng dụng câu tục ngữ.

Câu

Nghĩa

Giá trị kinh nghiệm

Ứng dụng

Một mặt người bằng mười mặt của.

Con người quý hơn tiền bạc.

Đề cao giá trị của con người.

Phê phán thói coi trọng của cải hơn con người; Xã hội quan tâm đến quyền con người.

Cái răng, cái tóc là góc con người.

Răng với tóc phần nào thể hiện sức khỏe, tính nết con người.

Phải biết chăm chút từng yếu tố thể hiện hình thức, tính nết tốt đẹp của con người.

Rèn luyện từ cái nhỏ nhất, chú ý lời nói, cử chỉ, …

Đói cho sạch, rách cho thơm.

Dù khó khăn về vật chất vẫn phải trong sạch, không được làm điều xấu.

Dù nghèo khó vẫn phải biết giữ nhân cách tốt đẹp.

Giữ mình, tránh xa những cám dỗ, tệ nạn trong xã hội: nghiện hút, bỏ bê học hành, …

Học ăn, học nói, học gói, học mở.

Cần phải học cách ăn, nói… đúng chuẩn mực.

Phải học cách cư xử có văn hóa. Con người cần thành thạo mọi việc, khéo léo trong giao tiếp.

Giao tiếp, cư xử đúng mực với thầy cô, cha mẹ, bạn bè.

Không thầy đố mày làm nên.

Muốn làm được việc gì cũng cần phải có người hướng dẫn.

Muốn nên người thành đạt thì cần có người thầy, cô hướng dẫn. Vì vậy, phải ghi nhớ công lao của người thầy.

Dạy con người sống tôn sư trong đạo, phê phán lối sống bội bạc vô ơn qua cầu rút ván, biết tìm thầy mà học, …

Học thầy không tày học bạn.

Đề cao ý nghĩa của việc học hỏi bạn bè nhưng không đề thấp việc học thầy mà muốn nhấn mạnh đến một đối tượng khác, phạm vi khác.

Phải tích cực chủ động trong học tập. Muốn học tốt phải mở rộng sự học ra xung quanh nhất là với bạn bè.

Học hỏi bạn bè ở lớp và tự học để nâng cao.

Thương người như thể thương thân.

Khuyên con người biết yêu thương người khác như chính bản thân mình.

Đề cao cách ứng xử nhân văn. Hãy sống bằng lòng vị tha, nhân ái.

Biết giúp đỡ mọi người nhất là những người gặp khó khăn, hoạn nạn.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Được hưởng thành quả phải biết ơn, nhớ ơn người tạo ra thành quả đó.

Mọi thứ ta có, hưởng thụ là do sức người khác làm ra. Chính vì thế, cần trân trọng, biết ơn người đi trước.

Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”.

Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

Việc lớn, việc khó không thể một người mà xong được, cần nhiều người hợp sức.

Đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh.

Nhắc nhở về tinh thần tập thể trong lối sống và làm việc tránh lối sống cá nhân, ích kỉ.

Câu 3 Trang 13 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

So sánh hai câu tục ngữ sau:

  • Không thầy đố mày làm nên.
  • Học thầy không tày học bạn.

Theo em, những điều răn trong hai câu tục ngữ trên mâu thuẫn với nhau hay bổ sung cho nhau? Vì sao? Em hãy nêu một vài cặp câu tục ngữ tưởng như ngược nhau nhưng lại bố sung cho nhau.

  • So sánh 2 câu tục ngữ:
    • Hai câu tục ngữ này không mâu thuẫn mà bổ sung cho nhau để ý được đầy đủ hơn. Hai câu tục ngữ nêu mối quan hệ thầy trò, đánh giá vai trò của người thầy và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp thu, học hỏi từ bạn bè. Từ đó ta thấy cả học thầy và học bạn đều quan trọng.
  • Một số câu tục ngữ:
    • Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
    • Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Câu 4 Trang 13 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Chứng minh và phân tích giá trị của các đặc điểm sau trong tục ngữ:

  • Diễn đạt bằng hình ảnh so sánh.
  • Diễn đạt bằng cách dùng hình ảnh ẩn dụ.
  • Từ và câu có nhiều nghĩa.
  • Diễn đạt bằng so sánh (câu 1, 6, 7).
  • Diễn đạt bằng cách dùng hình ảnh ẩn dụ (câu 8, 9).
  • Từ và câu có nhiều nghĩa:
    • Cái răng, cái tóc: không chỉ mang nghĩa đen cụ thể mà còn mang ý nghĩa chỉ các yếu tố hình thức nói chung.
    • Ăn, nói, gói, mở: chỉ cách ứng xử nói chung.

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận