Soạn văn 7
Sự giàu đẹp của tiếng Việt - Đặng Thai Mai

Soạn văn 7

Sự giàu đẹp của tiếng Việt - Đặng Thai Mai

  1. Soạn văn
  2. Lớp 7
  3. Sự giàu đẹp của tiếng Việt - Đặng Thai Mai

Nội dung chính
Nội dung chính

Bằng những lí lẽ, chứng cứ chặt chẽ và toàn diện, bài văn đã chứng minh sự giàu có và đẹp đẽ của tiếng Việt trên nhiều phương diện: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp. Tiếng Việt, với những phẩm chất bền vững và giàu khả năng sáng tạo trong quá trình phát triển lâu dài của nó, là một biểu hiện hùng hồn sức sống của dân tộc.

Hướng dẫn trả lời
Hướng dẫn trả lời

Câu 1 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Tìm bố cục của bài và nêu ý chính của mỗi đoạn

  • Bố cục: 2 đoạn
    • Đoạn 1 (Từ đầu … đến “thời kì lịch sử”): Nêu nhận định tiếng Việt là 1 thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay, giải thích nhận định ấy.
    • Đoạn 2 (Còn lại): Chứng minh cái đẹp và sự giàu có, phong phú (cái hay) của tiếng Việt về các mặt: ngữ âm, từ vựng, cú pháp. Sự giàu đẹp ấy cũng là một chứng cứ về sức sống của Tiếng Việt.
Câu 2 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Hãy cho biết nhận định "Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay" được giải thích cụ thể trong đoạn đầu bài văn này như thế nào.

  • Nhận định "Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay” được giải thích cụ thể như sau:
    • Câu mở đầu khẳng định giá trị và địa vị của tiếng Việt từ đó đưa ra luận điểm cơ bản bao trùm: “Tiếng Việt có những đặc sắc ... hay”.
    • Tiếp đó giải thích ngắn gọn về nhận định ấy.
    • Tác giả giải thích gọn mà rõ ràng về đặc tính đẹp và hay của tiếng Việt.
Câu 3 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Để chứng minh cho vẻ đẹp của tiếng Việt, tác giả đã đưa ra những chứng cớ gì và sắp xếp các chứng cứ ấy như thế nào?

  • Để chứng minh cho vẻ đẹp của tiếng Việt, tác giả đã đưa ra những chứng cứ sau:
    • Tiếng Việt là một thứ tiếng đẹp, cái đẹp trước hết ở mặt ngữ âm.
    • Ý kiến của người nước ngoài: Ấn tượng của họ khi nghe người Việt nói nhận xét của những người am hiểu tiếng Việt như các giáo sĩ nước ngoài.
    • Hệ thống nguyên âm và phụ âm phong phú, giàu thanh điệu (6 thanh)
    • Uyển chuyển, cân đối, nhịp nhàng về mặt cú pháp.
    • Từ vựng dồi dào giá trị thơ, nhạc, họa.
    • Tiếng Việt là một thứ tiếng hay.
    • Có khả năng dồi dào về cấu tạo từ ngữ và hình thức diễn đạt và ngữ pháp. Cấu tạo và khả năng thích ứng với sự phát triển là một biểu hiện về sức sống dồi dào của tiếng Việt.
Câu 4 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Sự giàu có và khả năng phong phú của tiếng Việt được thể hiện ở những phương diện nào?

  • Sự giàu có và khả năng phong phú của tiếng Việt được thể hiện ở các phương diện:
    • Từ vựng, cấu tạo từ phong phú, giàu hình ảnh.
    • Cú pháp uyển chuyển, cân đối, nhịp nhàng.
    • Có sự phát triển qua các thời kì.
Câu 5 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận ở bài văn này là gì ?

  • Điểm nổi bật trong nghệ thuật lập luận ở bài văn này là phép lập luận chứng minh chặt chẽ, giàu sức thuyết phục:
    • Lập luận chặt chẽ: đưa nhận định ngay ở phần mở bài, tiếp đó giải thích và mở rộng nhận định ấy, sau đó dùng các chứng cứ để chứng minh.
    • Các dẫn chứng được dẫn khá toàn diện, bao quát, không sa vào những dẫn chứng quá cụ thể, tỉ mỉ. Nhưng chính vì thế người đọc phải có những hiểu biết cụ thể để minh họa cho chứng cứ.

Hướng dẫn luyện tập
Hướng dẫn luyện tập

Câu 1 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Sưu tầm, ghi lại những ý kiến nói về sự giàu đẹp, phong phú của tiếng Việt và nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

  • “Tiếng Việt của chúng ta rất giàu, tiếng ta giàu bởi đời sống của chúng ta muôn màu, đời sống tư tưởng và tình cảm dồi dào của dân tộc ta... Tiếng Việt của chúng ta rất đẹp; đẹp như thế nào, đó là điều khó nói...”

(Phạm Văn Đồng - Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt).

  • “Hai nguồn giàu đẹp của tiếng Việt là tiếng nói của quần chúng nhân dân và ngôn ngữ văn học mà các nhà thơ lớn đã nâng lên đến mức cao. Tiếng nói hằng ngày của quần chúng nhân dân lao động, trong chiến đấu, trong quan hệ xã hội, cụ thể, sinh động, có hình ảnh, màu sắc và nhạc điệu: Tiếng nói ấy kết đọng lại rất hay, rất đẹp trong tục ngữ và ca dao...”

(Xuân Diệu - Tâm sự với các em về tiếng Việt).

Câu 2 Trang 37 SGK Ngữ Văn 7 - Tập 2

Tìm năm dẫn chứng thể hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt về ngữ âm và từ vựng trong các bài văn, thơ đã học hoặc đọc thêm ở các lớp 6,7.

  • Thân gầy guộc, lá mong manh
    Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?
    Ở đâu tre cũng xanh tươi
    Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu

(Tre Việt Nam – Nguyễn Duy)

  • Chú bé loắt choắt,
    Cái xắc xinh xinh,
    Cái chân thoăn thoắt,
    Cái đầu nghênh nghênh.

(Lượm – Tố Hữu)

  • Một cây làm chẳng nên non
    Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

(Tục ngữ)

  • Ông trời
    Mặc áo giáp đen
    Ra trận
    Muôn nghìn cây mía
    Múa gươm
    Kiến
    Hành quân
    Đầy đường

(Mưa – Trần Đăng Khoa)

  • Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện.Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

(Sông nước Cà Mau)

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận