Soạn văn 7
Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)
Phần I - CÔNG DỤNG CỦA TRẠNG NGỮ
Trạng ngữ không phải là thành phần bắt buộc của câu. Nhưng vì sao trong các câu văn dưới đây, ta không nên hoặc không thể lược bỏ trạng ngữ?
- Các trạng ngữ:
- "Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm".
- "Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời".
- "Trên giàn hoa lí".
- "Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong".
- "Về mùa đông".
- Nếu lược bỏ trạng ngữ nội dung câu văn không đầy đủ, thiếu chính xác. Ngoài ra trạng ngữ còn dùng để nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn thêm mạch lạc.
Trong một bài văn nghị luận, em phải sắp xếp luận cứ theo những trình tự nhất định (thời gian, không gian, nguyên nhân – kết quả,… ). Trạng ngữ có vai trò gì trong việc thể hiện trình tự lập luận ấy?
- Trạng ngữ giúp cho việc sắp xếp các luận cứ trong văn bản nghị luận theo trình tự nhất định về thời gian, không gian, các quan hệ nguyên nhân - kết quả, suy lí, …
Phần II - TÁCH TRẠNG NGỮ THÀNH CÂU RIÊNG
Câu in đậm dưới đây có gì đặc biệt?
Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó.
(Đặng Thai Mai)
- Câu in đậm đặc biệt bởi nó vốn dĩ là một trạng ngữ của câu trước nhưng người viết đã tách nó ra thành một câu riêng.
Việc tách câu như trên có tác dụng gì?
- Việc tách câu như trên nhằm nhấn mạnh ý, biểu thị cảm xúc tin tưởng, tự hào về tương lai của tiếng Việt.
Phần III - LUYỆN TẬP
Nêu công dụng của trạng ngữ trong các đoạn trích (a) (b) trong SGK trang 47.
Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu dưới đây. Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành.
- Các trạng ngữ trong hai đoạn văn:
- (1) Ở loại bài thứ nhất
- (2) Ở loại bài thứ hai
- (3) Đã bao lần
- (4) Lần đầu tiên chập chững bước đi
- (5) Lần đầu tiên tập bơi
- (6) Lần đầu tiên chơi bóng bàn
- (7) Lúc còn học phổ thông
- (8) Về môn hóa
- Các trạng ngữ trên có hai tác dụng:
- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.
- Nối kết các câu, các đoạn với nhau góp phần làm cho đoạn văn được mạch lạc.
Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu trang 47, 48 và nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành.
- a) Trạng ngữ "Năm 72" được tách thành câu riêng nhằm nhấn mạnh thời điểm hi sinh của nhân vật được nói đến trong câu. Qua đó, bộc lộ cảm xúc của người viết.
- b) Trạng ngữ "Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vắng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn" được tách ra thành câu riêng, vừa có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nòng cốt câu, vừa có tác dụng nhấn mạnh thông tin về hoàn cảnh. Từ đó, tác giả muốn làm nổi bật tâm trạng buồn bã của người lính và giai điệu của tiếng đờn.
Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của tiếng Việt. Chỉ ra các trạng ngữ và giải thích vì sao cần thêm trạng ngữ trong những trường hợp ấy.
Tiếng Việt của chúng ta rất giàu đẹp. Với một hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú, người Việt có thể sử dụng để tạo từ ngữ, đặt câu, viết đoạn văn và tạo lập văn bản một cách linh hoạt. Tiếng Việt rất giàu thanh điệu, ngữ pháp uyển chuyển, cân đối, nhịp nhàng; tiếng Việt dồi dào về giá trị thơ, nhạc. Những câu thơ đọc lên như có nhạc điệu của một bài hát, những âm thanh trầm bổng, cao thấp như lời ca, như bản nhạc du dương réo rắt. Ngày nay, chúng ta có quyền tự hào và tin tưởng vào tương lai vững chắc của tiếng Việt. Do vậy, mọi người phải cùng nhau nỗ lực để giữ gìn và bảo vệ sự trong sáng của tiếng nói dân tộc vì đó là nguồn tài sản vô giá của quốc gia.
Thảo luận