Soạn văn 7
Bài ca Côn Sơn - Nguyễn Trãi
Bố cục & Nội dung chính
- Đoạn 1 (4 câu thơ đầu): Cảnh thiên nhiên Côn Sơn.
- Đoạn 2 (4 câu thơ cuối): Con người trong thiên nhiên Côn Sơn.
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên tươi đẹp, trong lành. Qua đó cho thấy tâm hồn ung dung, tự tại, phóng khoáng và nhàn tản của Nguyễn Trãi.
Hướng dẫn trả lời
Em hãy dựa vào lời giới thiệu sơ lược về thể thơ lục bát ở chú thích để nhận dạng thể thơ của đoạn thơ được trích, dịch trong Bài ca Côn Sơn về số câu, số chữ trong câu, cách gieo vần.
- Thể thơ: lục bát (một câu 6 chữ và một câu 8 chữ, không giới hạn định số câu).
- Vần: Chữ cuối câu 6 vần với chữ thứ sáu của câu 8, chữ cuối câu 8 của cặp câu trên vần với chữ cuối câu 6 của cặp câu dưới và tính chung cứ hai câu thì đổi vần mà vần là vần bằng.
Em hãy đếm trong đoạn thơ có mây từ ta và trả lời các câu hỏi:
a. Nhân vật ta là ai?
b. Hình ảnh và tâm hồn của nhân vật ta hiện lên trong đoạn thơ như thế nào?
c. Tiếng suối chảy rì rầm được ví với tiếng đàn cầm. Đá rêu phơi được ví với chiếu êm. Cách ví von đó giúp em cảm nhận được gì về nhân vật ta?
Trong bài có tất cả 5 từ “ta”:
a) Nhân vật “ta” là: nhà thơ.
b) Hình ảnh và tâm hồn của nhân vật “ta” hiện lên trong đoạn thơ là một người yêu thiên nhiên, tâm hồn phóng khoáng, nhân cách thanh tao.
c) Cách ví von cho thấy tâm hồn yêu thiên nhiên của nhân vật “ta”, đồng thời thể hiện sự tinh tế, óc tưởng tượng của người thi sĩ.
Cùng với hình ảnh của nhân vật ta, cảnh tượng Côn Sơn được gợi tả bằng những chi tiết nào? Nhận xét về cảnh tượng Côn Sơn.
- Cùng tượng Côn Sơn được gợi tả bằng những chi tiết:
- Tiếng suối rì rầm
- Đá rêu phơi
- Thông mọc như nêm
- Rừng trúc xanh
- Nhận xét: cảnh trí thiên nhiên Côn Sơn thật khoáng đạt, thanh tĩnh và nên thơ.
Em có cảm nghĩ gì về hình ảnh nhân vật ta ngâm thơ nhàn trong bóng râm mát của trúc bóng râm? Từ đó, em thử hình dung thi sĩ Nguyễn Trãi ở Côn Sơn là con người như thế nào?
- Hình ảnh nhân vật ta ngâm thơ nhàn trong màu xanh mát của trúc bóng râm: cho thấy sự gắn bó, hòa hợp của con người và thiên nhiên. Thiên nhiên là người bạn tâm giao, người bạn tri âm tri kỉ của nhà thơ.
- Nguyễn Trãi là con người có tình yêu thiên nhiên say đắm, có phong thái ung dung, nhân cách thanh cao, tao nhã.
Hãy chỉ ra hiện tượng dùng điệp từ trong đoạn thơ và phân tích tác dụng của điệp từ đối với việc tạo nên giọng điệu của đoạn thơ.
Điệp từ ta, Côn Sơn, trong, có góp phần tích cực làm cho đoạn thơ có giọng điệu nhẹ nhàng, thảnh thơi, êm ái.
Thảo luận