Hướng dẫn trả lời
NHU CẦU VỀ VĂN BIỂU CẢM
1. Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm
- Mỗi câu ca dao trên thổ lộ tình cảm, cảm xúc :
- Câu ca dao (1): nỗi khổ đau của những con người thấp cổ bé họng trong xã hội.
- Câu ca dao (2): niềm vui và lòng tự hào.
- Người ta thổ lộ tình cảm để mong nhận được sự đồng cảm, sẻ chia.
- Khi tình cảm, cảm xúc bị dồn nén không nói ra được người ta có nhu cầu làm văn biểu cảm.
- Thư từ gửi cho bạn bè thường hay bộc lộ tình cảm.
2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm
a)
- Nội dung biểu đạt của:
- Đoạn 1: nhớ bạn, nỗi nhớ gắn liền với những kỉ niệm.
- Đoạn 2: tình cảm gắn bó với quê hương đất nước.
- Nội dung ấy khác nội dung của văn bản tự sự và miêu tả ở chỗ: nó biểu lộ tình cảm, cảm xúc
b) Tán thành với ý kiến: tình cảm, cảm xúc trong văn biểu cảm là tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn
c) Phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc ở hai đoạn văn:
- Đoạn 1: Phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc trực tiếp.
- Đoạn 2: Phương thức tự sự, miêu tả làm công cụ biểu đạt cảm xúc (gián tiếp).
LUYỆN TẬP
So sánh hai đoạn văn sau, đoạn nào là văn biểu cảm? Dựa vào đâu mà em cho là như vậy? Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm của đoạn văn ấy.
a. Hải đường: Loài cây nhỡ, họ chè, lá dài, dày, mặt trên bóng, mép có nhiều răng cưa. Hoa mọc từ một đến ba đoá ở gần ngọn cây, ngọn cành, có cuống dài, tràng hoa màu đỏ tía, nhị đực rất nhiều. Hoa nở ở Việt Nam vào dịp Tết âm lịch, đẹp, không thơm. Thường trồng làm cảnh.
(Theo Từ điển bách khoa nông nghiệp)
b. Từ cổng vào, lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải đường trong mùa hoa của nó, hai cây đứng đối nhau trước tấm bình phong cổ, rộ lên hàng trăm đoá ở đầu cành phơi phới như một lời chào hạnh phúc. Nhìn gần, hải đường có một màu đỏ thắm rất quý, hân hoan, say đắm. Tôi vốn không thich cái lối văn hoa của các nhà nho cứ muốn tôn xưng hoa hải đường bằng hình ảnh của những người đẹp vương giả. Sự thực ở nước ta hải đường đâu phải chỉ mọc nơi sân nhà quyền quý, nó sống khắp các vườn dân, cả đình, chùa, nhà thờ họ. Dáng cây cũng vậy, lá to thật khoẻ, sống lâu nên cội cành thường sần lên những lớp rêu da rắn màu gỉ đồng, trông dân dã như cây chè đất đỏ. Hoa hải đường rạng rỡ, nồng nàn, nhưng không có vẻ gì là yểu điệu thục nữ, cánh hoa khum khum như muốn phong lại cái nụ cười má lúm đồng tiền. Bỗng nhớ năm xưa, lần đầu từ miền Nam ra Bắc lên thăm đền Hùng, tôi đã ngẩn ngơ đứng ngắm hoa hải đường nở đỏ núi Nghĩa Lĩnh.
(Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoa trái quanh tôi)
- Đoạn 1: miêu tả hoa hải đường dưới góc độ sinh học.
- Đoạn 2: là đoạn văn biểu cảm vì:
- Nhà văn bộc lộ sự yêu thích của mình với hoa hải đường.
- Nhà văn sử dụng rất nhiều những liên tưởng, so sánh để thấy được hết vẻ đẹp của hoa hải đường: phơi phới như một lời chào hạnh phúc, trông dân dã như một cây chè đất đỏ,…
Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm trong bài thơ Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh.
Nội dung biểu cảm trong bài thơ “Sông núi nước Nam” và “Phò giá về kinh”:
- Sông núi nước Nam: khẳng định niềm tự hào về nền độc lập của dân tộc.
- Phò giá về kinh: thể hiện khí thế chiến thắng hào hùng cùng khát vọng hòa bình lâu dài của dân tộc
Kể tên một số bài văn biểu cảm (trữ tình) hay mà em biết.
Một số bài văn biểu cảm (trữ tình) khác: “Cuộc chia tay của những con búp bê” (Khánh Hoài), “Lao xao” (Duy Khán), “Cây tre Việt Nam” - (Thép Mới), …
Sưu tầm và chép ra giấy một số đoạn văn xuôi biểu cảm
Đoạn văn xuôi biểu cảm:
Hoa sen
Hoa sen có hai thứ: một thứ trắng, một thứ đỏ. Nhưng hoa trắng có phần thanh tân, khả ái hơn nhiều. Hoa nở về mùa hạ, sắc hoa không sặc sỡ, chỉ một màu thanh bạch mà đủ làm tôn cái vẻ đẹp của hoa lên khác thường.
Lúc hoa còn búp thì hình tròn mà nhọn, trông như ngòi bút lông, viết đại tự của nhà nho ta; kịp đến lúc nở thì hoa mới thật đẹp biết bao! Cánh hoa trắng trắng nằm trên tấm lá xanh xanh, trên một cọng mong manh trong làn nước trong biêng biếc, ánh phản chiếu tận đáy hồ, he hé nở vừa thấy một cái nhị vàng lấm tấm.
Thật là: Trong đầm gì đẹp bằng sen …
Hoa sở dĩ quý là bởi tính chất đạm bạc, màu không sặc sỡ, chỉ lạt mà giữ bền, mùi không nồng nàn, chỉ thoang thoảng mà thơm lâu, và bởi cái phẩm cách thanh cao, thân sinh nơi ô trọc nhưng:
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
(Tạp chí Giáo khoa)
Nhiều người quan tâm
Thảo luận