Soạn văn 7
Từ trái nghĩa
Hướng dẫn trả lời
THẾ NÀO LÀ TỪ TRÁI NGHĨA?
1. Các cặp từ trái nghĩa trong 2 văn bản:
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh: ngẩng – cúi
- Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê: trẻ – già, đi – về
2. Từ trái nghĩa: già - non
SỬ DỤNG TỪ TRÁI NGHĨA
1. Việc sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng tạo ra các cặp tiểu đối:
- Ngẩng đầu – cúi đầu: thể hiện sự trăn trở suy tư trong tâm hồn nhà thơ.
- Trẻ - già, ra đi – trở về: hai hình ảnh, hai hành động thể hiện sự thay đổi ở 2 thời điểm của cuộc đời, hàm chứa sự ngậm ngùi, xót xa.
2. Một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa: ba chìm bảy nổi, trống đánh xuôi kèn thổi ngược, đầu xuôi đuôi lọt, … tạo sự đăng đối làm cho lời nói sinh động.
LUYỆN TẬP
Tìm những từ trái nghĩa trong các câu ca tục ngữ sau đây
a. Chị em như chuối nhiều tàu
Tấm lành che tấm rách đừng nói nhau nhiều lời
b. Số cô chẳng giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà
c. Ba năm được chuyến một sai
Áo ngắn đi mượn áo dài đi thuê
d. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
Các từ trái nghĩa đó là:
- lành - rách
- giàu - nghèo
- ngắn - dài
- sáng - tối
- đêm - ngày
Tìm các từ trái nghĩa với những từ in nghiêng trong các cụm từ sau
Cá tươi, hoa tươi
Ăn yếu, học lực yếu
Chữ xấu, đất xấu
Các từ trái nghĩa là:
- cá tươi >< cá ươn - hoa tươi >< hoa héo | - ăn yếu >< ăn khỏe - học lực yếu >< học lực giỏi | - chữ xấu >< chữ đẹp - đất xấu >< đất tốt |
Điền từ trái nghĩa vào các thành ngữ sau:
Chân cứng đá …
Vô thưởng vô …
Có đi có …
Bên … bên khinh
Gần nhà … ngõ
Buổi … buổi cái
Mắt nhắm mắt …
Bước thấp bước …
Chạy sấp chạy …
Chân ướt chân …
Chân cứng đá mềm. Có đi có lại. Gần nhà xa ngõ. Mắt nhắm mắt mở. Chạy sấp chạy ngửa. | Vô thưởng vô phạt. Bên trọng bên khinh. Buổi đực buổi cái. Bước thấp bước cao. Chân ướt chân ráo. |
Hãy viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa.
Gợi ý:
Quê hương em không nhộn nhịp tấp nập, như chốn thành thị. Đó là một vùng nông thôn bình dị, người nông dân quanh năm nắng mưa dãi dầu. Cuộc sống của họ không giàu có, thậm chí là nghèo nàn nhưng lúc nào cũng tràn ngập tiếng cười hạnh phúc.
Thảo luận