Soạn văn 7
Dấu gạch ngang
Phần I - CÔNG DỤNG CỦA DẤU GẠCH NGANG
Trong mỗi câu sau, dấu gạch ngang được dùng để làm gì?
a) Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu […]
(Vũ Bằng)
b) Có người khẽ nói:– Bẩm, dễ có khi đê vỡ!Ngài cau mặt, gắt rằng:– Mặc kệ!
(Phạm Duy Tốn)
c) Dấu chấm lửng được dùng để:– Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;– Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;– Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
(Ngữ văn 7, tập hai)
d) Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren – Phan Bội Châu (xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này) lại quả quyết rằng (Phan) Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren; cái đó thì cũng có thể.
(Nguyễn Ái Quốc)
- a) Đánh dấu bộ phận giải thích.
- b) Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.
- c) Được dùng để thực hiện phép liệt kê.
- d) Nối các bộ phận trong một liên danh.
Phần II - PHÂN BIỆT DẤU GẠCH NGANG VỚI DẤU GẠCH NỐI
Trong ví dụ (d) ở mục I, dấu gạch nối giữa các tiếng trong từ Va-ren được dùng làm gì?
- Dấu gạch nối giữa các tiếng trong từ Va-ren được dùng để nối các tiếng trong phiên âm nước ngoài thuộc hệ ngôn ngữ Ấn - Âu
Cách viết dấu gạch nối có gì khác với dấu gạch ngang?
- Cách viết dấu nối: ngắn hơn dấu gạch ngang.
Phần III - LUYỆN TẬP
Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch ngang trong những câu dưới đây:
a) Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như mộng…
(Vũ Bằng)
b) Chỉ có anh lính dõng An Nam bồng súng chào ở cửa ngục là cứ bảo rằng, nhìn qua chấn song, có thấy một sự thay đổi nhẹ trên nét mặt người tù lừng tiếng. Anh quả quyết – cái anh chàng ranh mãnh đó – rằng có thấy đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi hạ xuống ngay, và cái đó chỉ diễn ra có một lần thôi.
(Nguyễn Ái Quốc)
c) – Quan có cái mũ hai sừng trên chóp sọ! – Một chú bé con thầm thì.– Ồ! Cái áo dài đẹp chửa! – Một chị con gái thốt ra.
(Nguyễn Ái Quốc)
d) Tàu Hà Nội – Vinh khởi hành lúc 21 giờ.
e) Thừa Thiên – Huế là một tỉnh giàu tiềm năng kinh doanh du lịch.
- Công dụng của dấu gạch ngang:
- a) Đánh dấu bộ phận giải thích.
- b) Đánh dấu bộ phận giải thích.
- c) Đánh dấu bộ phận giải thích và lời nói trực tiếp.
- d) Nối các từ trong liên danh.
- e) Nối các từ trong liên danh.
Hãy nêu rõ công dụng của các dấu gạch nối trong ví dụ dưới đây:
– Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren…
(An-phông-xơ Đô-đê)
- Công dụng của các dấu gạch nối: Nối các tiếng trong từ phiên âm tiếng nước ngoài.
Đặt câu có dùng dấu gạch ngang:
a) Nói về một nhân vật trong vở chèo Quan Âm Thị Kính.
b) Nói về cuộc gặp mặt của đại diện học sinh cả nước.
- Thiện Sĩ – con của Sùng ông, Sùng bà kết hôn cùng Thị Kính – con gái Mãng ông.
- Thanh Lan – bạn nữ duy nhất của trường – đã lọt vào vòng chung kết cuộc thi cờ tướng.
Thảo luận