Soạn văn 6
So sánh (tiếp theo)

Soạn văn 6

So sánh (tiếp theo)

  1. Soạn văn
  2. Lớp 6
  3. So sánh (tiếp theo)

Phần I - CÁC KIỂU SO SÁNH
Phần I - CÁC KIỂU SO SÁNH

Câu 1 Trang 41 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau:

Những ngôi sao thức ngoài kia

  Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.

Đêm nay con ngủ giấc tròn

Mẹ  ngọn gió của con suốt đời.

(Trần Quốc Minh)

Vế A

Phương diện so sánh

Từ so sánh

Vế B

những ngôi sao

thức

chẳng bằng

mẹ

mẹ

 

ngọn gió

Câu 2 Trang 42 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Từ ngữ chỉ ý so sánh trong các phép so sánh trên có gì khác nhau?

  • Từ ngữ chỉ ý so sánh khác nhau là:
    • chẳng bằng: so sánh không ngang bằng.
    • là: so sánh ngang bằng.
Câu 3 Trang 42 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng.

  • Chỉ sự so sánh ngang bằng: như, tựa như, giống như, bằng,…
  • Chỉ sự so sánh không ngang bằng: hơn là, kém, chưa bằng, thua, hơn,…

Phần II - TÁC DỤNG SO SÁNH
Phần II - TÁC DỤNG SO SÁNH

Câu 1 Trang 42 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Tìm phép so sánh trong đoạn văn dưới đây:

Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại. 

(Khái Hưng)

  • Phép so sánh trong đoạn văn:
    • Có chiếc tựa như mũi tên nhọn…
    • Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng…
    • Có chiếc lá nhẹ nhàng, khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại.
    • Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè…
Câu 2 Trang 42 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Trong đoạn văn đã dẫn, phép so sánh có tác dụng gì:

  • Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc?
  • Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết?
  • Phép so sánh có tác dụng:
    • Miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.
    • Biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc của người viết.

Phần III - LUYỆN TẬP
Phần III - LUYỆN TẬP

Câu 1 Trang 43 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Chỉ ra các phép so sánh trong những khố thơ dưới đây, cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích.

  • Các phép so sánh và kiểu so sánh:
    • a) Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè → So sánh ngang bằng.
    • b)
      • Con đi trăm núi ngàn khe / Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm → So sánh không ngang bằng.
      • Con đi đánh giặc mười năm / Chưa bằng khó nhọc đời bầm sau mươi → So sánh không ngang bằng.
    • c)
      • Anh đội viên mơ màng / Như nằm trong giấc mộng → So sánh ngang bằng.
      • Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng → So sánh không ngang bằng.
Câu 2 Trang 43 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác. Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?

  • Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác”:
    • Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
    • Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
    • Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
    • Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn… như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
    • Dượng Hương Thư vượt thác khác hẳn Dượng Hương Thư ở nhà.
    • Những cây to mọc giữa những bụi lúp xú nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
  • Em thích hình ảnh so sánh: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc… giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
  • Vì: Tác giả đã tưởng tượng ra một Dượng Hương Thư khỏe, đẹp và hào hùng, thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.
Câu 3 Trang 43 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2

Dựa theo bài Vượt thác, hãy viết một đoạn văn từ ba đến năm câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ; trong đoạn văn có sử dụng cả hai kiểu so sánh đã được giới thiệu.

  • Tả Dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ:
    • Cuối cùng, đoạn thác dữ cũng đã đến. Dượng Hương Thư nhanh như cắt phóng chiếc sào xuống lòng sông. Chiếc sào bị cong lại, nước bắn tung tóe. Tất cả những động tác của chú đều nhanh nhẹn và dứt khoát. Bấy giờ nhìn chú khác hẳn so với lúc ở nhà.

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận