Soạn văn 6
Ôn tập truyện và kí
Hướng dẫn trả lời
Trong các bài từ 18 đến 22 và 25, 26, 27 chúng ta đã học các tác phẩm truyện (hoặc trích đoạn truyện) và kí hiện đại. Em hãy đọc lại các tác phẩm đó rồi làm bảng kê theo mẫu dưới đây :
STT |
Tên tác phẩm (đoạn trích) |
Tác giả |
Thể loại |
Tóm tắt nội dung (đại ý) |
1 |
Bài học đường đời đầu tiên (Trích Dế Mèn phiêu lưu kí) |
Tô Hoài |
Truyện đồng thoại dài |
Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc, dẫn đến cái chết của Dế Choắt. Mèn ân hận, rút ra bài học đường đời đầu tiên. |
2 |
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam) |
Đoàn Giỏi |
Truyện dài |
Cảnh sắc phong phú vùng sông nước Cà Mau và cảnh chợ Năm Căn trù phú trên sông. |
3 |
Bức tranh của em gái tôi |
Tạ Duy Anh |
Truyện ngắn |
Tài năng, tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu của cô em gái Kiều Phương - nhà họa sĩ trong tương lai, đã giúp được người anh trai nhận ra lỗi lầm, bỏ lòng tự ái, ích kỉ. |
4 |
Vượt thác (trích Quê nội) |
Võ Quảng |
Truyện dài |
Miêu tả một đoạn trong hành trình ngược sông Thu Bồn, vượt thác của con thuyền do Dượng Hương Thư chỉ huy. |
5 |
Buổi học cuối cùng |
An-phông-xơ Đô – đê. |
Truyện ngắn |
Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng vùng An dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh thầy giáo Hamen qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng. |
6 |
Cô Tô |
Nguyễn Tuân |
Kí |
Vẻ đẹp của đảo, biển, cảnh mặt trời lên và một vài nét sinh hoạt của người dân trên đảo Cô Tô. |
7 |
Cây tre Việt Nam |
Thép Mới |
Kí |
Cây tre – người bạn gần gũi của nhân dân Việt Nam, anh hùng trong lao động, anh hùng trong chiến đấu, biểu tượng cho đất nước và dân tộc Việt Nam. |
8 |
Lòng yêu nước (trích từ bài báo Thử lửa) |
I. Ê-ren-bua |
Bút kí – chính luận |
Lòng yêu nước được khơi nguồn từ những vật bình thường, gần gũi, từ tình yêu gia đình, quê hương, được thử thách và bộc lộ mạnh mẽ trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. |
9 |
Lao xao |
Duy Khán |
Hồi kí tự truyện |
Tả, kể về các loài chim ở làng quê Việt Nam, qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú của thiên nhiên và bản sắc văn hóa dân gian. |
Chép lại tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) và thể loại vào bảng theo mẫu dưới đây, đánh dấu X vào vị trí tương ứng ở các cột tiếp theo nếu thấy có yếu tố đó :
Nhìn vào bảng thống kê đã làm, em hãy nhận xét : Những yếu tố nào thường có chung ở cả truyện và kí.
Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) |
Thể loại |
Cốt truyện |
Nhân vật |
Nhân vật kể chuyện |
Dế Mèn phiêu lưu kí |
Truyện đồng thoại dài |
X |
X |
X (Dế Mèn) |
Sông nước Cà Mau |
Truyện dài |
|
X |
X (ngôi thứ nhất) |
Bức tranh của em gái tôi |
Truyện ngắn |
X |
X |
X (anh trai) |
Vượt thác |
Truyện dài |
|
X |
X (ngôi thứ nhất) |
Buổi học cuối cùng |
Truyện ngắn |
X |
X |
X (chú bé Phrăng) |
Cô Tô |
Kí |
|
X |
X (tác giả, ngôi thứ nhất) |
Cây tre Việt Nam |
Kí |
|
X |
X (giấu mình, xưng ngôi thứ 3) |
Lòng yêu nước |
Bút kí – chính luận |
|
X |
X (giấu mình, xưng ngôi thứ 3) |
Lao xao |
Hồi kí – tự truyện |
|
X |
X (ngôi kể thứ nhất) |
→ Nhận xét: Những yếu tố thường có cả ở truyện và kí: nhân vật và người kể chuyện.
Những tác phẩm truyện, kí đã học để lại cho em những cảm nhận gì về đất nước, về cuộc sống và con người ?
- Những tác phẩm truyện, kí đã học đã giúp cho em hình dung ra rất nhều cảnh đẹp của thiên nhiên Việt Nam từ biển đảo đến rừng núi. Qua đó thể hiện được cuộc sống, con người Việt Nam trong lao động và chiến đấu, học tập và ước mơ thật giản dị, khiêm tốn, thông minh và rất anh hùng.
- Ngoài ra, một số truyện và kí nước ngoài đã cho em biết được về lòng yêu nước của nhân dân Pháp và nhân dân Liên Xô cũ.
Nhân vật nào em yêu thích nhất và nhớ nhất trong các truyện đã học? Em hãy phát biểu cảm nghĩ về nhân vật ấy.
- Nhân vật em yêu thích nhất đó là Dế Mèn - một nhân vật có dáng vẻ khỏe mạnh, cường tráng nhưng lại mắc tính kiêu căng, xốc nổi và hay nghịch dại.
Thảo luận