Nghĩa của từ

NGHĨA CỦA TỪ LÀ GÌ?

1. Mỗi chú thích trên gồm 2 bộ phận là: từ và ý nghĩa của từ.

2. Bộ phận đứng sau dấu (:) nêu lên nghĩa của từ.

3. Nghĩa của từ ứng với phần nội dung trong mô hình.

CÁCH GIẢI THÍCH NGHĨA CỦA TỪ

1. Đọc lại chú thích đã dẫn ở phần I (tập quán, lẫm liệt, nao núng)

2. Trong mỗi chú thích trên, nghĩa của từ đã được giải thích bằng cách:

• Trình bày khái niệm mà từ biểu thị.
• Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.

LUYỆN TẬP

Trong truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”:

• Sơn Tinh: Thần Núi, Thủy Tinh: Thần Nước (sơn = núi, thủy = nước) ⟹ cách giải thích dịch từ Hán Việt sang từ thuần Việt.
• Lạc hầu: chức danh chỉ các vị quan cao nhất giúp vua Hùng trông coi việc nước. ⟹ cách giải thích trình bày khái niệm.
• Tâu: thưa trình ⟹ cách giải thích bằng từ đồng nghĩa.

• Học tập: Là rèn luyện để có hiểu biết và có kĩ năng.
• Học lỏm: Nghe thấy người ta làm rồi làm theo, chứ không ai trực tiếp dạy bảo.
• Học hỏi: Tìm tòi, hỏi han để học tập.
• Học hành: Học văn hoá, có thầy, có chương trình, có hướng dẫn (nói một cách khái quát).

• Trung bình: ở vào khoảng giữa trong bậc thang đánh giá, không khá cũng không kém, không cao cũng không thấp.
• Trung gian: ở vị trí chuyển tiếp hoặc nối liền giữa các bộ phận, hai giai đoạn, hai sự vật,...
• Trung niên: đã quá tuổi thanh niên nhưng chưa đến tuổi già.

• Giếng: hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước ăn, uống. ⟹ cách trình bày khái niệm mà từ biểu thị.
• Rung rinh: chuyển động nhẹ nhàng, liên tục ⟹ cách trình bày khái niệm mà từ biểu thị.
• Hèn nhát: trái với dũng cảm ⟹ dùng từ trái nghĩa để giải thích.

• Giải thích nghĩa từ “mất”: trái nghĩa với “còn”, không còn thuộc về mình nữa.
• Cách giải nghĩa của Nụ là sai nhưng ở trong trong truyện thì đúng và rất hay.