Soạn văn 6
Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (tiếp theo)
Phần I - CÂU THIẾU CẢ CHỦ NGỮ LẪN VỊ NGỮ
Chỉ ra chỗ sai trong những câu dưới đây và nêu lên cách chữa :
a) Mỗi khi đi qua cầu Long Biên.
b) Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng.
a)
- Câu chỉ có trạng ngữ, không có chủ ngữ, vị ngữ.
- Chữa: thêm chủ ngữ và vị ngữ.
→ Mỗi khi qua cầu Long Biên, tôi thường ngắm nhìn những bãi bồi ven sông với vẻ say mê.
b)
- Câu chỉ có trạng ngữ, không có chủ ngữ, vị ngữ.
- Chữa: thêm chủ ngữ và vị ngữ.
→ Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng, nhà điêu khắc đã biến khúc gỗ thành một bức tượng đẹp.
Phần II - CÂU SAI VỀ QUAN HỆ NGỮ NGHĨA GIỮA CÁC THÀNH PHẦN CÂU
Cho biết mỗi bộ phận in đậm trong câu sau nói về ai.
Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mày nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.
- Bộ phận: “Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cắp mắt nảy lửa” nói về dượng Hương Thư.
Câu trên sai như thế nào ? Nêu cách chữa lỗi.
- Câu sai về mặt ngữ nghĩa do sắp xếp sai trật tự từ trong câu: người đọc dễ hiểu lầm là tất cả những phần in đậm là để miêu tả cho hành động của chủ ngữ “ta”.
- Chữa lỗi:
- Ta thấy Dượng Hương Thư, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào … hùng vĩ.
Phần III - LUYỆN TẬP
Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau :
a) Năm 1945, cầu được đổi tên thành cầu Long Biên.
(Theo Thúy Lan)
b) [...] Cứ mỗi lần ngẩng lên nhìn bầu trời Hà Nộ trong xanh, lòng tôi lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hùng.
(Theo Thúy Lan)
c) Đứng trên cầu, nhìn dòng sông Hồng đỏ rực nước cuồn cuộn chảy với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh thân thương, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi cảm thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc.
(Theo Thúy Lan)
a) …, cầu / được đổi tên thành cầu Long Biên.
CN VN
b) …, lòng tôi / lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hùng.
CN VN
c) …, tôi / cảm thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc.
CN VN
Hãy viết thêm chủ ngữ và vị ngữ phù hợp vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành câu hoàn chỉnh :
a) Mỗi khi tan trường ...
b) Ngoài cánh đồng, ...
c) Giữa cánh đồng lúa chín, ....
d) Khi chiếc ô tô về đến đầu làng, ...
a) Mỗi khi tan trường, bác bảo vệ lại mở to cánh cổng.
b) Ngoài cánh đồng, lúa chín trĩu bông.
c) Giữa cánh đồng lúa chín, những chiếc nón trắng nhấp nhô.
d) Khi chiếc ô tô về đến đầu làng, đám trẻ nhỏ kéo nhau chạy ra xem.
Hãy chỉ ra chỗ sai và nêu cách chữa các câu sau đây :
a) Giữa hồ, nơi có một tòa tháp cổ kính.
b) Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng.
c) Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.
a)
- Lỗi: thiếu chủ ngữ, vị ngữ
- Sửa: Giữa hồ, nơi có một tòa tháp cổ kính, một cụ rùa từ dưới nổi lên.
b)
- Lỗi: thiếu chủ ngữ, vị ngữ.
- Sửa: Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm, dân tộc ta là một dân tộc anh hùng.
c)
- Lỗi: thiếu chủ ngữ, vị ngữ.
- Sửa: Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, chúng ta đã dựng bia ghi công.
Các câu sau sai ở chỗ nào ? Nên chữa như thế nào ?
a) Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.
b) Vừa đi học về, mẹ đã bảo Thúy sang đón em. Thúy cất vội cặp sách rồi đi ngay.
c) Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và được bạn ấy cho một cây bút mới.
a)
- Sai về ý nghĩa từ ngữ.
- Sửa thành: Cây cầu đưa … và còi xe rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.
b)
- Phần vị ngữ được đặt sai vị trí.
- Sửa thành: Thúy vừa đi học về, mẹ đã bảo sang đón em …
c)
- Thiếu chủ ngữ.
- Sửa thành: Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và em được bạn ấy cho một cây bút mới.
Thảo luận