Phần I - CÔNG DỤNG
Đặt các dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than vào chỗ thích hợp có dấu ngoặc đơn. Giải thích vì sao em lại đặt các dấu câu như vậy.
a) Ôi thôi, chú mày ơi ( ) Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.
(Theo Tô Hoài)
b) Con có nhận ra con không ( )
(Theo Tạ Duy Anh)
c) Cá ơi, giúp tôi với ( ) Thương tôi với ( )
(Theo Ông lão đánh cá và con cá vàng)
d) Giời chớm hè ( ) Cây cối um tùm ( ) Cả làng thơm ( )
(Theo Duy Khán)
a) Ôi thôi, chú mày ơi! ...
→ Vì đây là câu cảm thán.
b) Con có nhận ra con không?
→ Vì đây là câu nghi vấn (hỏi).
c) Cá ơi, giúp tôi với! Thương tôi với!
→ Vì đây là câu cầu khiến.
d) Giời chớm hè. Cây cối um tùm. Cả làng thơm.
→ Vì đây là câu trần thuật.
Cách dùng các dấu chấm, dấu chấm hỏi và dấu chấm than trong những câu sau có gì đặc biệt ?
a) Tôi phải bảo :
- Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.
[...] Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
- [...] Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.
(Tô Hoài)
b) AFP đưa tin theo cách ỡm ờ : "Họ là 80 người sức lực khá tốt nhưng hơi gầy" (! ?).
(Theo Nguyễn Tuân)
a) Câu thứ 2 và câu thứ 4 đều là câu cầu khiến nhưng lại đặt dấu chấm vì đây là cách dùng đặc biệt của dấu chấm khi muốn biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm.
b) Người viết đặt dấu chấm than và dấu hỏi vào cuối câu trần thuật là vì đây là cách dùng đặc biệt để tỏ ý nghi ngờ, mỉa mai.
Phần II - CHỮA MỘT SỐ LỖI THƯỜNG GẶP
So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp câu dưới đây.
a)
- "Đệ nhất kì quan Phong Nha" nằm trong một quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng ở miền tây Quảng Bình. Có thể tới Phong Nha rất dễ dàng bằng hai con đường [...]
(Trần Hoàng)
- "Đệ nhất kì quan Phong Nha" nằm trong một quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi Kẻ Bàng ở miền tây Quảng Bình, có thể tới Phong Nha rất dễ dàng bằng hai con đường.
b)
- Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm. Lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.
- Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm ; lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.
(Trần Hoàng)
a)
- Dùng dấu chấm sau Quảng Bình là hợp lí.
- Dùng dấu phẩy không hợp lí vì:
- Nghĩa của câu bị rời rạc, không liên quan chặt chẽ với nhau.
- Câu dài, không cần thiết.
b)
- Dùng dấu chấm sau bí hiểm là không hợp lí vì:
- Tách vị ngữ 2 khỏi chủ ngữ.
- Cắt quan hệ “vừa … vừa”.
- Dùng dấu chấm phẩy là hợp lí.
Cách dùng dấu chấm hỏi và dấu chấm than trong các câu dưới đây vì sao không đúng ? Hãy chữa lại các dấu câu ấy cho đúng.
a) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì ? Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa ? Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.
b) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên !
(Tạ Duy Anh)
a)
- Các câu thứ nhất và thứ hai trong đoạn (a) là những câu kể diễn tả suy nghĩ của nhân vật, sử dụng dấu chấm hỏi là sai.
- Chữa: Thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật.
b)
- Câu cuối trong đoạn (b) là câu trần thuật, dùng dấu chấm than là sai.
- Chữa: Thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật.
Phần III - LUYỆN TẬP
Đặt dấu câu vào những chỗ thích hợp trong đoạn văn sau đây:
Tuy rét vẫn kéo dài mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương mùa xuân đã điểm những chùm hoa gạo đỏ mọng lên những cành cây gạo chót vót giữa bầu trời và trải màu lúa non sáng dịu lên khắp mặt đất mới cách ít ngày còn trần trụi đen xám trên những bãi đất phù sa mịn hồng mơn mởn các vòm cây quanh năm xanh um đã dần dần chuyển màu lốm đốm như được rắc thêm một lớp bụi phấn hung vàng: các vườn nhãn vườn vải đang trổ hoa [...] Mùa xuân đã đến những buổi chiều hửng ấm từng đàn chim én từ dãy núi biếc đằng xa bay tới lượn vòng trên những bến đò đuổi nhau xập xè bên những mái nhà toả khói những ngày mưa phùn người ta thấy trên mấy bãi soi dài nổi lên đây đó ở giữa sông những con giang con sếu cao gần bằng người không biết từ đâu về theo nhau lững thững bước thấp thoáng trong bụi mưa trắng xoá có những buổi cả một quãng sông phía gần chân núi bỗng rợp đi vì hàng nghìn đôi cánh của những đàn sâm cầm tới tấp sà xuống chẳng khác nào từng đám mây bỗng rụng xuống tan biến trong các đầm bãi rậm rạp lau sậy.
(Theo Nguyễn Đình Thi)
- Đặt dấu chấm vào chỗ thích hợp:
- Tuy rét … bờ sông Lương.
- Mùa xuân … đen xám.
- Trên những bãi đất phù sa … đã đến.
- Những buổi chiều hửng ấm … tỏa khói.
- Những ngày mưa phùn … trắng xóa.
Đoạn hội thoại dưới đây có dấu chấm hỏi nào dùng chưa đúng không? Vì sao?
- Bạn đã đến thăm động Phong Nha chưa?
- Chưa? Thế còn bạn đã đến chưa?
- Minh đến rồi. Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy?
- Đoạn đối thoại có dấu chấm hỏi dùng chưa đúng:
(1) Chưa? Thế bạn đã đến chưa?
→ Sửa lại: Chưa. Thế bạn đã đến chưa?
(Do đây là câu trần thuật).
(2) Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy?
→ Sửa lại: Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy.
(Do đây là câu trần thuật).
Hãy đặt dấu chấm than vào cuối câu thích hợp
Động Phong Nha thật đúng là "Đệ nhất kì quan" của nước ta
Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm động Phong Nha quê tôi
Động Phong Nha còn cất giữ bao điều huyền bí, thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết đến
- Động Phong Nha thật đúng là "Đệ nhất kì quan" của nước ta !
- Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm động Phong Nha quê tôi !
- Động Phong Nha còn cất giữ bao nhiêu điều huyền bí, thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết hết .
Đặt dấu thích hợp vào chỗ có dấu ngoặc đơn dưới đây:
Chị Cốc liền quát lớn:
- Mày nói gì (...)
- Lạy chị, em nói gì đâu (...)
Rồi Dế Choắt lủi vào (...)
- Chối hả (...) Chối này (...) Chối này (...)
Mỗi câu "Chối này", chị Cốc lại giáng một mỏ xuống (...)
- Chị Cốc liền quát lớn:
- Mày nói gì (?)
- Lạy chị, em có nói gì đâu (!)
- Rồi Dế Choắt lủi vào (.)
- Chối hả (?) Chối này (!) Chối này (!)
- Mỗi câu “Chối này” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống (.)
Chính tả (nghe – viết): Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (từ Đối với đồng bào tôi đến kí ức của người da đỏ).
HS tự làm
Nhiều người quan tâm
Thảo luận