Các thành phần chính của câu

Nhắc lại tên các thành phần câu em đã học ở bậc Tiểu học.

Tìm các thành phần câu nói trên trong câu sau :

Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.

(Tô Hoài)

Thử lần lượt lược bỏ từng thành phần câu nói trên rồi rút ra nhận xét :

• Những thành phần nào bắt buộc phải có mặt trong câu để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn (nghĩa là có thể hiểu đầy đủ mà không cần gắn với hoàn cảnh nói năng ) ?
• Những thành phần nào không bắt buộc phải có mặt trong câu ?

 Đọc lại câu vừa phân tích ở phần I. Nêu đặc điểm của vị ngữ :

• Vị ngữ có thể kết hợp với những từ nào về phía trước ?
• Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào ?

Phân tích cấu tạo của vị ngữ trong các câu dẫn dưới đây. Gợi ý :

• Vị ngữ là từ hay cụm từ ?
• Nếu vị ngữ là từ thì từ đó thuộc từ loại nào ?
• Nếu vị ngữ là cụm từ thì đó là cụm từ loại nào ?
• Mỗi câu có thể có mấy vị ngữ ?

a) Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.

(Tô Hoài)

b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.

(Đoàn Giỏi)

c) Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam [...]. Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.

(Thép Mới)

Đọc lại các câu vừa phân tích ở phần II. Cho biết mối quan hệ giữa sự vật nêu ở chủ ngữ với hành động, đặc điểm, trạng thái, ... nêu ở vị ngữ là quan hệ gì.

Chủ ngữ có thể trả lời những câu hỏi như thế nào ?

Phân tích cấu tạo của chủ ngữ trong các câu đã dẫn ở phần I, phần II.