Soạn văn 6
Ôn tập văn miêu tả
Hướng dẫn trả lời
Đây là một đoạn văn miêu tả cảnh mặt trời lên trên biển rất hay và độc đáo. Theo em, điều gì đã tạo nên cái hay và độc đáo cho đoạn văn ?
Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.
(Nguyễn Tuân)
- Điều tạo nên cái hay và độc đáo cho đoạn văn đó là:
- Tác giả đã lựa chọn những chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện được linh hồn của tạo vật.
- Có những so sánh, liên tưởng thú vị: mặt trời - trứng, chân trời, ngấn bể sạch - tấm kính lau hết mây bụi, cảnh bình minh - mâm lễ phẩm tiến ra từ bình minh.
- Vốn ngôn từ phong phú, sắc sảo.
- Tình cảm, thái độ rõ ràng đối với cảnh vật.
Nếu tả quang cảnh một đầm sen đang mùa hoa nở, em sẽ lập dàn ý cho bài văn ấy như thế nào ?
1. Mở bài: Giới thiệu đầm sen Hồ Tây.
2. Thân bài: Tả chi tiết:
- Nhìn từ xa, đầm sen rộng mênh mông, chỉ nhìn thấy màu xanh của lá và màu hồng của hoa sen.
- Tiến lại gần ta thấy rõ những lá sen tỏa rộng, xanh ngát, khẽ đung đưa theo cơn gió.
- Những búp sen mập mạp, màu hồng tươi y như những chiếc bút lông đang vẽ lên bầu trời.
- Sen nở khoe màu sắc tươi tắn.
- Nhị sen: vàng óng, ẩn hiện sau những cánh mỏng manh.
- Những bông sen đã rụng hết cánh để trơ lại những đài sen to như cái bát con và bên trong chứa nhiều hạt sen.
- Ngó sen trắng ngần cắm sâu vào lớp đất bùn.
- Mỗi lần gió thổi, ngửi thấy mùi hương sen thơm ngan ngát.
- Quang cảnh mọi người mặc áo dài đến chụp ảnh với hoa sen thật đông vui, nhộn nhịp.
3. Kết bài: Ấn tượng của em về hoa sen (là quốc hoa của Việt Nam).
Nếu miêu tả một em bé ngây thơ, bụ bẫm đang tập đi, tập nói thì em sẽ lựa chọn những hình ảnh và chi tiết tiêu biểu, đặc sắc nào ? Em sẽ miêu tả theo thứ tự nào ?
1. Mở bài: Giới thiệu về em bé định tả.
2. Thân bài:
- Nét ngây thơ, bụ bẫm của em bé:
- Dáng người bé mập mạp với những ngấn ở chân, tay rất ngộ nghĩnh.
- Gương mặt xinh xắn, dễ thương (với mái tóc xoăn, đôi mắt sáng lấp lánh, hàng mi cong, nụ cười duyên dáng,…)
- Làn da trắng hồng.
- Khi bé tập đi:
- Đôi chân ngắn chùn chũn bước đi loạng choạng, chỉ một vài bước là ngã.
- Sau mỗi cú ngã, bé lại tươi cười đứng lên để bước đi tiếp.
- Tay: kiểu đi chợ, hất bên nọ bên kia.
- Dáng đi: nghiêng ngả.
- Khi bé tập nói:
- Miệng: chúm chím, bi bô.
- Môi: mấp máy, cong lên
- Tập hát líu lo theo điệu nhạc.
3. Kết bài: Nhận xét chung về em bé (đáng yêu, ngoan và rất yêu quý em…).
Đọc lại Bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài và Buổi học cuối cùng của A.Đô-đê, sau đó hãy tìm ở mỗi bài một đoạn văn miêu tả và một đoạn văn tự sự. Căn cứ vào đâu mà em nhận ra điều đó ? Chỉ ra một vài liên tưởng, ví von, so sánh mà em cho là độc đáo và thú vị của hai tác giả trong hai bài văn trên.
Bài học đường đời đầu tiên – Tô Hoài |
Buổi học cuối cùng – A. Đô đê |
- Đoạn miêu tả: Những cái vuốt ở chân, ở khoeo ... đưa cả hai chân lên vuốt râu. - Đoạn tự sự: Một hôm, tôi sang chơi … Tôi về, không một chút bận tâm. |
- Đoạn văn miêu tả: Thầy Ha-men đã chuẩn bị cho ngày hôm đó những tờ mẫu mới tinh … gật gù thật khẽ. - Đoạn văn tự sự: Bỗng đồng hồ nhà thờ điểm mười hai giờ … đến hết. |
- Căn cứ vào hành động: kể hoặc tả để em biết.
- Tả: có nhiều hình ảnh so sánh, hình ảnh sinh động.
- Kể: kể người, kể việc là chính.
- Chỉ ra một vài liên tưởng ví von so sánh:
- Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.
- Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn, như người cởi trần mặc áo gi-lê.
- Những tờ mẫu treo trước bàn học trông như những lá cờ nhỏ bay phấp phới khắp xung quanh lớp.
…
Thảo luận