Phần I - NHÂN HÓA LÀ GÌ?
Tìm phép nhân hóa trong khổ thơ sau :
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường.
(Trần Đăng Khoa)
- Phép nhân hóa trong khổ thơ:
- Ông trời – mặc áo giáp đen – ra trận
- Cây mía – múa gươm
- Kiến – hành quân
So với cách diễn đạt sau, cách miêu tả sự vật, hiện tượng ở khổ thơ trên hay hơn ở chỗ nào ?
- Bầu trời đầy mây đen.
- Muôn nghìn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới.
- Kiến bò đầy đường.
- Cách miêu tả sự vật, hiện tượng ở khổ thơ trên hay hơn ở chỗ: "Ông trời", "cây mía", "con kiến", trở nên có hồn, có hành động như con người.
Phần II - CÁC KIỂU NHÂN HÓA
Trong các câu dưới đây, những sự vật nào được nhân hóa ?
a) Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
b) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
(Thép Mới)
c)
Trâu ơi, ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
(Ca dao)
- Những sự vât được nhân hóa là:
- a) Miệng, Tai, Mắt, Chân, Tay
- b) Gậy tre, chông tre, tre
- c) Trâu
Dựa vào các từ in đậm, cho biết mỗi sự vật trên được nhân hóa bằng cách nào.
- Mỗi sự vật nhân hóa bằng cách:
- a) Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
- b) Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.
- c) Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.
Phần III - LUYỆN TẬP
Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau:
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
(Phong Thu)
- Phép nhân hóa trong đoạn văn: Tàu mẹ, tàu con, xe anh, xe em, tíu tít, bận rộn.
- Tác dụng:
- Gợi ra một không khí lao động, làm việc khẩn trương, phấn khởi của con người nơi bến cảng.
- Những chiếc tàu, chiếc xe cùng có tâm trạng, cảm xúc giống như con người.
Hãy so sánh cách diễn đạt trong đoạn văn câu 1 với đoạn văn dưới đây:
Bến cảng lúc nào cũng rất nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu bé đậu đầy mặt nước. Xe to, xe nhỏ nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều hoạt động liên tục.
- So sánh cách diễn đạt ở đoạn trên với đoạn dưới:
|
Đoạn 1 |
Đoạn 2 |
|
đông vui |
rất nhiều tàu xe |
|
tàu mẹ, tàu con |
tàu lớn, tàu bé |
|
xe anh, xe em |
xe to, xe nhỏ |
|
tíu tít nhận hàng về và chở hàng đi |
nhận hàng về và chở hàng đi |
|
bận rộn |
hoạt động liên tục |
- Đoạn 1: Có sử dụng phép nhân hóa, đoạn văn thêm sinh động và gợi cảm hơn.
- Đoạn 2: Chỉ ghi chép, tường thuật lại sự việc, không thấy được tình cảm gắn bó, tâm trạng hồ hởi của người làm việc, cũng như của người miêu tả.
Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?
- Cách 1:
Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của cô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh người, trông cứ như áo len vậy.
(Vũ Duy Thông)
- Cách 2:
Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.
- Điểm khác nhau giữa hai đoạn văn:
- Cách 1: dùng phép nhân hóa khiến hình ảnh cái chổi rơm trở nên sinh động, gắn bó gần gũi giống như con người.
- Cách 2: giải thích về cách thức làm cái chổi rơm
- Chọn cách 1 để viết cho văn biểu cảm, chọn cách 2 để viết cho văn thuyết minh.
Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào.
a) Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương!
(Ca dao)
b) Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào.
(Tô Hoài)
c) Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. [...] Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hoà Phước.
(Võ Quảng)
d) Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn.
(Nguyễn Trung Thành)
a)
- Trò chuyện, xưng hô với núi như đối với người.
- Tác dụng: giãi bày tâm trạng mong thấy người thương của người nói.
b)
- Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của con vật.
- Tác dụng: làm cho nét sinh hoạt và hình dáng của thế giới loài vật giống thế giới con người.
c)
- Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của cây cối, sự vật.
- Tác dụng: hình ảnh mới lạ, làm cho hình ảnh cây cổ thụ và hình ảnh con thuyền trở nên gắn bó gần gũi như con người.
d)
- Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của cây cối, sự vật.
- Tác dụng: gợi sự cảm phục, lòng thương xót và lòng căm thù giặc của người đọc.
Hãy viết một đoạn văn miêu tả ngắn với nội dung tự chọn, trong đó có dùng phép nhân hóa.
- Viết đoạn văn ngắn có sử dụng phép nhân hóa:
- Cô Bút Chì, chú Thước Kẻ mới đẹp làm sao! Cô Bút Chì mặc một chiếc áo màu đỏ ánh vàng còn chú Thước Kẻ thì khoác trên mình áo màu xanh lam. Cả hai cùng ở trong ngôi nhà ấm cúng mang tên Hộp bút màu hồng ngộ nghĩnh.
Nhiều người quan tâm
Thảo luận