Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo)

TẠO TỪ NGỮ MỚI

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 72 SGK Ngữ văn 9, tập 1):

Những từ ngữ mới được cấu tạo dựa trên cơ sở các từ điện thoại, kinh tế, di động, sở hữu, tri thức, đặc khu, trí tuệ là:

• Điện thoại di động: điện thoại vô tuyến, có kích thước nhỏ, có thể mang theo người, được sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở cho thuê bao.
• Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại, được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả, quyền phát minh, sáng chế,...
• Kinh tế tri thức: nền kinh tế dựa chủ yếu vào việc sản xuất, lưu thông, phân phối các sản phẩm có hàm lượng tri thức cao.
• Đặc khu kinh tế: khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghệ nước ngoài với những chính sách ưu đãi.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 73 SGK Ngữ văn 9, tập 1):

X + trường: chiến trường, công trường, nông trường, …

X + hóa: ô xi (ôxi) hóa, lão hóa, cơ giới hóa, điện khí hóa,…

X + điện tử: thư điện tử, thương mại điện tử,…

MƯỢN TỪ NGỮ CỦA TIẾNG NƯỚC NGOÀI

Câu 1.

Trả lời câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 9, tập 1):

Những từ Hán Việt trong đoạn trích:

a. Thanh minh, lễ, tiết, tảo mộ, đạp thanh, yến anh, bộ hành, tài tử, gian nhân.

b. Bạc mệnh, duyên phận, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc, thiếp, thần linh.

Câu 2

Trả lời câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 9, tập 1):

a. AIDS

b. Ma-két-ting

→ Hai từ này có nguồn gốc từ tiếng Anh.

LUYỆN TẬP

• x + học: văn học, toán học, khảo cổ học, sinh vật học,...
• x + hóa: ô-xi hóa, thương mại hóa, văn bản hóa, trừu tượng hóa,...

• Công nghệ cao: công nghệ dựa trên cơ sở khoa học kĩ thuật hiện đại, có độ chính xác và hiệu quả kinh tế cao.
• Công viên nước: công viên trong đó chủ yếu là những trò chơi dưới nước như trượt nước, bơi thuyền, tắm biển nhân tạo,…
• Đa dạng sinh học: phong phú, đa dạng về nguồn gen, về giống loài sinh vật trong tự nhiên.
• Đường cao tốc: đường xây dựng theo tiêu chuẩn đặc biệt dành riêng cho các loại xe cơ giới chạy với tốc độ cao (khoảng từ 100 km/h trở lên).
• Thương hiệu: nhãn hiệu thương mại (nhãn hiệu của hàng hóa của cơ sở sản xuất, kinh doanh).

• Từ mượn của tiếng Hán: mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.
• Từ mượn của các ngôn ngữ châu Âu: xà phòng, ô tô, ra-đi-ô, cà phê, ca nô.

• Những cách phát triển từ vựng:
  • Phát triển về nghĩa từ ngữ và phát triển về số lượng từ ngữ.
  • Sự phát triển về số lượng từ ngữ có thể diễn ra bằng hai cách: tạo từ ngữ mới và mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
• Thế giới tự nhiên và xã hội xung quanh chúng ta luôn luôn vận động và phát triển. Nhận thức về thế giới của con người cũng vận động và phát triển theo. Nếu từ vựng của một ngôn ngữ không thay đổi thì ngôn ngữ đó không thể đáp ứng được nhu cầu giao tiếp và nhận thức của người bản ngữ.