Con cò - Chế Lan Viên

Tác giả khai khai thác hình ảnh con cò là biểu trưng cho tấm lòng của mẹ và những lời hát ru.

• Bài thơ được chia làm ba đoạn:
  • Đoạn 1: Hình ảnh con cò trong những câu ca dao đến với em bé qua những lời ru của mẹ.
  • Đoạn 2: Hình ảnh con cò theo em nhỏ trên suốt chặng đường đời.
  • Đoạn 3: Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời của mỗi con người.
• Qua bố cục, hình tượng con cò phát triển từ trong lời ru thơ ấu, rồi theo dấu trên những chặng đường đời, cuối cùng khơi nguồn cho những triết lí sâu xa về lòng mẹ và lời ru.

Những câu ca dao đã được vận dụng:

Con cò bay lả, bay la,

Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng.

Con cò bay lả, bay la,

Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng.

Con cò mà đi ăn đêm,

Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.

Ông ơi ông vớt tôi nao,

Tôi có lòng nào, ông hãy xáo măng.

→ Tác giả không đưa cả câu ca dao vào thơ mà chỉ lấy một vài từ, cụm từ. Đây là sự vận dụng ca dao một cách độc đáo, sáng tạo.

Con dù lớn vẫn là con của mẹ,

Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.

→ Khái quát một quy luật tình cảm ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc - Tình mẹ.

Một con cò thôi,

Con cò mẹ hát

Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi.

→ Con cò là hình ảnh cuộc đời vỗ cánh qua nôi, là cuộc đời mẹ và cũng là cuộc đời bao bà mẹ thương con.

• Thể thơ : tự do.
• Giọng điệu : triết lí.
• Nhịp điệu : bắt vần, âm hưởng như lời hát ru.

→ Dễ dàng thể hiện những biến đổi tư tưởng, cảm xúc.