Soạn văn 9
Cảnh ngày xuân (Truyện Kiều) - Nguyễn Du

Soạn văn 9

Cảnh ngày xuân (Truyện Kiều) - Nguyễn Du

  1. Soạn văn
  2. Lớp 9
  3. Cảnh ngày xuân (Truyện Kiều) - Nguyễn Du

Bố cục & Nội dung chính
Bố cục & Nội dung chính

  • Phần 1 (4 câu thơ đầu): khung cảnh mùa xuân
  • Phần 2 (8 câu thơ tiếp): khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh
  • Phần 3 (4 câu cuối): cảnh chị em Kiều du xuân trở về

Nội dung văn bản: Cảnh ngày xuân là bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng.

Hướng dẫn trả lời
Hướng dẫn trả lời

Trang 86 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 1

Bốn câu thơ đầu gợi lên khung cảnh mùa xuân.

- Những chi tiết nào gợi lên đặc điểm riêng của mùa xuân? (Chú ý những đường nét, hình ảnh, màu sắc, khí trời, cảnh vật)
- Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ và bút pháp nghệ thuật của Nguyền Du khi gợi tả mùa xuân?

Bốn câu thơ đầu gợi lên khung cảnh mùa xuân:

Những chi tiết gợi lên đặc điểm của mùa xuân: con én đưa thoi, thiều quang chín chục, cỏ non, trời, cành lê trắng.

→ Bức tranh mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, tràn trề sức sống

Cách dùng từ ngữ và bút pháp nghệ thuật của Nguyễn Du:

  • Nguyễn Du đã dùng chữ điểm có tác dụng gợi vẻ sinh động, hài hoà.
  • Tác giả sử dụng bút pháp hội hoạ phương Đông: chấm phá, lấy tĩnh tả động.
Câu 2 Trang 86 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 1

Tám câu thơ tiếp gợi lên khung cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh.

  • Thống kê những từ ghép là tính từ, danh từ, động từ (Gần xa, yến anh, chị em, tài tử, nô nức, dập dìu,...). Những từ ấy gợi không khí và hoạt động của lễ hội như thế nào?
  • Thông qua buổi du xuân của chị em Thuý Kiều, tác giả khắc hoạ hình ảnh một lễ hội truyền thống xa xưa. Em hây đọc kĩ các chú thích, kết hợp với đoạn thơ để nêu những cảm nhận về lễ hội truyền thống ấy.
  • Những từ ghép là tính từ, danh từ, động từ gợi lên không khí và hoạt động của lễ hội là: gần xa, yến anh, chị em, tài tử, giai nhân, nô nức, sắm sửa, dập dìu → gợi không khí lễ hội thật rộn ràng.
  • Qua cuộc du xuân của chị em Thúy Kiều, tác giả khắc họa một truyền thống văn hóa lễ hội xa xưa: đó là lễ tảo mộ tưởng nhớ người thân đã khuất và hội đạp thanh đi chơi xuân ở chốn đồng quê tươi đẹp → Những lễ hội đó là nét đẹp văn hóa truyền thống phương Đông.
Câu 3 Trang 86 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 1

Sáu câu thơ cuối gợi lên cảnh chị em Kiều du xuân trở về.

  • Cảnh vật, không khí mùa xuân trong sáu câu thơ cuối có gì khác với bốn câu thơ đầu? Vì sao?
  • Những từ ngữ tà tà, thanh thanh, nao nao chỉ có tác dụng miêu tả sắc thái cảnh vật hay còn bộc lộ tâm trạng con người? Vì sao?
  • Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người trong sáu câu thơ cuối.
  • Cảnh vẫn mang cái thanh, cái dịu của mùa xuân: nắng nhạt, khe nước nhỏ, một nhịp cầu nhỏ bắc ngang.
  • Những từ láy “tà tà”, “thanh thanh”, “nao nao” không chỉ biểu đạt sắc thái cảnh vật mà còn bộc lộ tâm trạng con người.
  • Dòng nước uốn quanh “nao nao” như báo trước ngay sau lúc này thôi Kiều sẽ gặp nấm mồ Đạm Tiên, sẽ gặp chàng thư sinh “phong tư tài mạo tót vời” Kim Trọng.
Trang 87 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 1

Phân tích những thành công về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du trong đoạn trích Cảnh ngày xuân.
(Gợi ý: Đoạn thơ có kết cấu hợp lí như thế nào? Cách sử dụng từ ghép, từ láy giàu chất tạo hình. Sự kết hợp giữa bút pháp tả cụ thể, chi tiết và bút pháp gợi có tính chất điểm xuyết, chấm phá,...).

Thành công về nghệ thuật miêu tả :

  • Ngôn ngữ chọn lọc, giàu chất tạo hình.
  • Hệ thống từ ngữ đa dạng, từ láy giàu sức biểu cảm.
  • Bút pháp tả cảnh đặc sắc : tả điểm xuyết, vừa gợi vừa tả, tả cảnh ngụ tình.

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận