Soạn văn 9
Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)

Soạn văn 9

Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)

  1. Soạn văn
  2. Lớp 9
  3. Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)

PHẦN I - KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
PHẦN I - KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP

Câu 1 Trang 109 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2

Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu.  Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết (theo mẫu). 

a. Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.

(Kim lân, Làng)

b. Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ.

(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

c. Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta, không biết bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

d. Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lai lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá!

(Kim lân, Làng)

1. Bảng tổng kết về khởi ngữ và các thành phần biệt lập:

Khởi ngữ

Thành phần biệt lập

 

Tình thái

Cảm thán

Gọi - đáp

Phụ chú

Xây cái lăng ấy

Dường như

Vất vả quá

Thưa ông

Những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.

 

Câu 2 Trang 110 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2

Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái.

Đoạn văn tham khảo:

Bến quê – tên truyện ngắn đồng thời cũng là tên tập truyện – là một trong những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Minh Châu thời kì đổi mới. Bến quê, cái bến bình thường, quen thuộc với mỗi người ở quê Nhĩ, không ngờ lại là điều mong ước xa vời, không sao đến được đối với Nhĩ, một người đã đi “khắp các xó xỉnh” trên trái đất. Nguyễn MInh Châu đã thật tài tình khi xây dựng một tình huống éo le cho nhân vật chính, để rồi từ đó những triết lý của văn bản mới hiện lên, sâu sắc và đầy giá trị nhân văn. Nhĩ đã phát hiện ra những vẻ đẹp bình dị quanh mình cũng là khi người đọc trân quý hơn những điều nhỏ nhặt quanh mình. Bến quê đã cho ta thấy một triết lí giản đơn mà có lẽ không phải khi nào chúng ta cũng hiểu hết.

PHẦN II - LIÊN KẾT CÂU VÀ ĐOẠN VĂN
PHẦN II - LIÊN KẾT CÂU VÀ ĐOẠN VĂN

Câu 1 Trang 110 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2

Ở (a): Nhưng, Nhưng rồi, Và thuộc biện pháp nối.

Ở (b): cô bé - Cô bé thuộc biện pháp lặp lại; Cô bé - nó thuộc biện pháp thế.

Ở (c): “bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!” - thuộc biện pháp thế.

Câu 2 Trang 110 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2
Câu 3 Trang 111 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2
  • Liên kết về nội dung: các câu văn cùng góp phần làm rõ nội dung của truyện ngắn “Bến quê”, và nêu lên cảm nhận người đọc.
  • Liên kết về hình thức :
    • Giữa câu (1) với câu (2) có từ truyện sử dụng phép lặp từ truyện để liên kết.
    • Giữa câu (2) và câu (3) sử dụng phép thế : tình huống nghịch lí – tình huống ấy.

PHẦN III - NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ NGHĨA HÀM Ý
PHẦN III - NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ NGHĨA HÀM Ý

Câu 1 Trang 111 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2

Đọc truyện cười sách giáo khoa trang 111 và cho biết người ăn mày muốn nói điều gì với người nhà giàu qua câu nói được in đậm ở cuối truyện.

  • Trong câu in đậm ở cuối truyện, người ăn mày muốn nói hàm ý với người nhà giàu rằng "địa ngục là chỗ của các ông".

Qua câu “Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết chỗ cả rổi!”, người ăn xin muốn nói: địa ngục là nơi dành cho bọn nhà giàu – bọn người chất đầy tội lỗi ở trần gian.

Câu 2 Trang 111 SGK Ngữ Văn 9 - Tập 2

Tìm hàm ý của các câu in đậm dưới đây. Cho biết trong mỗi trường hợp, hàm ý đã được tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phương châm hội thoại nào.

a. Tuấn hỏi Nam:

- Cậu thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?

Nam bảo:

- Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.

b. Lan hỏi Huệ:

- Huệ báo cho Lan, Tuấn và Chi đến trường chưa?

- Tới báo cho Chi rồi. - Huệ đáp.

a. Nam không muốn nói thẳng ý kiến chê của mình (để tránh làm mất lòng bạn), do đó cố ý vi phạm phương châm quan hệ (nói chệch đề tài), và phần nào phương châm cách thức (nói mơ hồ).

b. Huệ muốn nói rằng “còn Nam và Tuấn mình vẫn chưa báo”. Huệ cố ý vi phạm phương châm về lượng (nói thiếu), có lẽ Huệ không muốn báo cho Nam và Tuấn hoặc chưa kịp báo nên “lờ” đi phần chưa hoàn thành trách nhiệm của mình.

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận