Soạn văn 8
Ông đồ - Vũ Đình Liên
Bố cục & Nội dung chính
Bốc cục: 3 phần
- Phần 1 (khổ 1, 2): Hình ảnh ông đồ xưa.
- Phần 2 (khổ 3, 4): Hình ảnh ông đồ nay.
- Phần 3 (khổ 5): Nỗi hoài niệm của tác giả đối với ông đồ.
Nội dung chính: Bài thơ đã thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của “ông đồ”, qua đó toát lên niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người xưa của nhà thơ.
Hướng dẫn trả lời
Hãy phân tích hình ảnh ông đồ ngồi viết chữ nho ngày Tết trong hai khổ thơ đầu và hình ảnh của chính ông đồ ở khổ 3,4. Hãy so sánh để làm rõ sự khác nhau giữa hai hình ảnh đó. Sự khác nhau này gợi cho người đọc cảm xúc gì về tình cảnh ông đồ?
Phân tích hình ảnh ông đồ:
- Khổ 1+ 2: hình ảnh ông Đồ viết chữ nho ngày Tết là một hình ảnh đẹp, đem lại niềm vui cho mọi người. Ngày ấy nghệ thuật thư pháp còn được coi trọng
- Khổ 3+4: vẫn diễn tả không gian ấy, thời gian ấy, nhưng không khí khác: vắng vẻ theo từng năm, đến giờ thì hầu như không còn "người thuê viết".
→ Sự khác nhau gợi cho người đọc cảm xúc thương cảm ông đồ, ông đang bị lãng quên cùng với thú chơi câu đối một thời.
Tâm tư nhà thơ thể hiện qua bài thơ như thế nào?
Niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người xưa của nhà thơ.
Bài thơ hay ở những điểm nào?
Nét đặc sắc của bài thơ:
- Cách dựng cảnh tương phản
- Kết cấu đầu cuối tương ứng.
- Bài thơ làm theo thể năm chữ. Lời lẽ dung dị, không có gì tân kì. Những hình ảnh thơ gợi cả, sinh động và nhuốm đầy tâm trạng.
Phân tích để làm rõ cái hay của những câu thơ sau:
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu...
Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài giời bụi mưa bay.
Theo em, những câu thơ đó là tả cảnh hay tả tình?
Những câu thơ tả cảnh ngụ tình kết hợp với nghệ thuật nhân hóa biến những vật vô tri vô giác cũng biết sầu buồn, buồn theo nỗi buồn của con người.
- Hình ảnh đẹp nhưng gợi ra sự tàn lụi, u uất.
- Tâm trạng của ông đồ buồn thảm, bẽ bàng như chính những đồ vật gắn với nghề của ông ( giấy đỏ, mực tàu).
- Biện pháp nhân hóa làm cho giấy, mực tưởng như vô tri bỗng nhiên trở nên sinh động, mang tâm trạng sầu bi như con người.
- Hình ảnh thiên thiên: lá vàng, mưa bụi càng tô đậm hơn sự hiu quạnh, lạnh lẽo của không gian cũng như sự vô tình, hờ hững quên lãng của người đời.
→ Là những câu thơ đẹp, hoài cổ, ghi lại dấu ấn và mang lại cho người đọc nhiều dư vị về cảnh cũ người xưa, những nét đẹp về văn hóa tinh thần “vang bóng một thời”.
Thảo luận