Bố cục & Nội dung chính
- Phần 1 (từ đầu … “nó thế này ông giáo ạ”): Sự day dứt, dằn vặt của lão Hạc sau khi bán con Vàng.
- Phần 2 (tiếp … “một thêm đáng buồn”): Lão Hạc gửi gắm tiền bạc, trông nom nhà cửa.
- Phần 3 (còn lại): Cái chết của lão Hạc.
Nội dung chính: Số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất tiềm tàng của họ.
Hướng dẫn trả lời
Phân tích diễn biến tâm trạng của lão Hạc xung quanh việc bán chó. Qua đó, em thấy lão Hạc là người như thế nào?
Tình cảm của lão Hạc dành cho cậu Vàng:
- Trân trọng gọi con chó là cậu Vàng.
- Làm bạn với cậu Vàng để khuây khỏa.
- Đối xử với cậu Vàng như đối xử với con cháu: cho ăn trong bát, gắp thức ăn cho, chửi yêu, cưng nựng…
- Lão Hạc đau đớn đến không thể tha thứ cho mình vì đã nỡ lừa con chó trung thành của lão.
= > Lão Hạc là người hiền lành, sống tình nghĩa nên lão cảm thấy đau xót, dằn vặt lương tâm khi bán cậu Vàng.
Em hiểu như thế nào về nguyên nhân cái chết của lão Hạc? Qua những điều lão Hạc thu xếp nhờ cậy ông giáo rồi sau đó tìm đến cái chết, em suy nghĩ gì về tình cảnh và tính cách của lão Hạc?
- Nguyên nhân cái chết của lão Hạc:
- Do tình cảnh túng quẫn: đói deo dắt, nghèo khổ, bần cùng.
- Lão chọn cái chết để giải thoát số kiếp, và bảo toàn số tiền cho con.
- Lão Hạc thu xếp nhờ "ông giáo"sau đó tìm đến cái chết chứng tỏ:
- Lão là người có lòng tự trọng, biết lo xa.
- Lão không chấp nhận việc làm bất lương, không nhận sự giúp đỡ.
- Lão coi trọng nhân phẩm, danh dự hơn cả mạng sống.
→ Với cái chết đau đớn dữ dội mà lão Hạc tự chọn, lão Hạc đã thể hiện một khí tiết cao quý, có ý thức nhân phẩm rất cao.
Em thấy thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc như thế nào?
Thái độ của nhân vật “tôi”:
- Khi nghe chuyện lão Hạc muốn bán chó thì dửng dưng, thờ ơ.
- Khi lão Hạc khóc vì bán chó thì cảm thông, chia sẻ "muốn ôm choàng lấy lão mà khóc", muốn giúp đỡ.
- Khi chứng kiến cái chết của lão Hạc thì kính trọng nhân cách, tấm lòng của con người bình dị.
= > "Ông giáo" trở thành người bạn tâm giao của lão Hạc, ông hiểu sâu sắc và đồng cảm, kính trọng lão Hạc
Khi nghe Binh Tư cho biết lão Hạc xin hắn bả để bắt một con chó hàng xóm, nhân vật “tôi” cảm thấy “cuộc đời quả thật... đáng buồn", nhưng khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, “tôi” lại nghĩ : “Không ! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác”. Ý nghĩa của nhân vật “tôi” như thế nào?
- Khi nghe Binh Tư nói, nhân vật "tôi" bất ngờ, hoài nghi, cảm thấy thất vọng
- Nhân vật "tôi" nhanh chóng cảm thấy chán ngán: người trung thực, nhân nghĩa như lão Hạc lại "nối gót" Binh Tư.
- Buồn vì cái đói nghèo có thể làm tha hóa nhân cách con người (cái đói nghèo có thể biến lão Hạc trở nên tha hóa như Binh Tư)
- Sau đó chứng kiến cái chết dữ dội của lão Hạc, ông giáo lại thấy buồn ở khía cạnh khác.
- Hóa giải được hoài nghi trong lòng nhưng lại thấy buồn.
- Xót xa vì người sống tử tế và nhân hậu, trung thực như lão Hạc phải chọn cái chết đau đớn, dữ dội.
→ Lão Hạc không chỉ là câu chuyện bi thảm về số phận con người mà còn là câu chuyện đầy xúc động về một nhân cách cao quý.
Theo em, cái hay của truyện thể hiện rõ nhất ở những điểm nào ? Việc tạo dựng tình huống truyện bất ngờ có tác dụng như thế nào? Cách xây dựng nhân vật có gì đặc sắc ? Việc truyện được kể bằng lời của nhân vật “tôi” (ngôi thứ nhất) có hiệu quả nghệ thuật gì?
Cái hay, hấp dẫn ở truyện nằm ở việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lý nhân vật và cách lựa chọn ngôi kể.
- Tình huống truyện: Lão Hạc bán chó làm nổi bật diễn biến tâm lí lão Hạc.
- Xây dựng nhân vật:
- Lão Hạc: giàu tình thương, lòng tự trọng, trung thực.
- Ông giáo: tử tế, biết chia sẻ, đồng cảm.
Ngôi kể: ngôi thứ nhất (nhân vật "tôi" kể, dẫn dắt câu chuyện nhưng lại nhập vai vào các nhân vật khác nên tác phẩm có nhiều giọng điệu chứ không đơn điệu).
Em hiểu thế nào về nhân vật “tôi” qua đoạn trích: “Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố gắng mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bí Ổi... toàn những cái cớ để cho ta tàn nhẫn, không bao giờ ta thấy họ là những người đáng thương: không bao giờ ta thương...".
- Đây là phát hiện sâu sắc mang tính triết lý:
- Phải thực sự am hiểu, trân trọng con người, khám phá những nét tốt đẹp của con người.
- Con người chỉ bị những đau khổ che lấp đi bản tính tốt đẹp, cần phải "cố tìm hiểu".
- Cần phải đặt mình vào hoàn cảnh và vị trí của người khác để hiểu, cảm thông và chấp nhận họ.
- Cuộc sống khổ cực:
- Bị bóc lột, bần cùng hóa, đói nghèo, thiếu thốn.
- Họ sống khổ cực trong làng quê.
- Cuộc sống eo hẹp dần tới kiệt quệ, bế tắc.
- Phẩm chất đáng quý:
- Trong sạch, lương thiện, giàu tình yêu thương.
- Họ sẵn sàng chết, phản kháng lại để giữ phẩm giá cao quý của mình.
- Trong người nông dân luôn tiềm tàng sức mạnh của tình cảm, có thể phản kháng lại những bất công.
Nhiều người quan tâm
Thảo luận