Chiếc lá cuối cùng - Ô Hen-ri

Những chi tiết trong văn bản nói lên tấm lòng thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ-men với Giôn-xi:

• Cụ Bơ-men và Xiu "sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân…”
• Cụ Bơ – men vội vã đến thăm Giôn – xi. Sự sợ sệt của hai người chính là lo cho tính mệnh người ốm.
• Cụ Bơ-men đã âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm lạnh buốt và mưa gió.
• Nhà văn bỏ qua không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá trên tường trong đêm mưa tuyết chính là yếu tố gây bất ngờ, xúc động cho người đọc.

→ Có thể xem chiếc lá cụ Bơ-men vẽ là một kiệt tác vì nó không chỉ rất sinh động, khiến Giôn-xi tưởng đó là chiếc lá thường xuân thật; mà còn được vẽ bằng cả tình thương yêu của cụ.

Xiu không được cụ Bơ- men cho biết sẽ vẽ chiếc lá thay cho lá thường xuân cuối cùng sắp rụng

• Trước đó, hai người không nói năng gì khi cụ Bơ-men làm mẫu cho Xiu vẽ.
• Khi Giôn-xi đòi kéo mành lên, Xiu làm theo một cách chán nản.
• Xiu cũng ngạc nhiên như chính Giôn- xi ngạc nhiên khi thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn sau đêm mưa gió.
• Chỉ khi bác sĩ nói Xiu mới biết cụ Bơ- men ốm.

→ Nếu Xiu biết ý định vẽ chiếc lá của cụ Bơ-men thì truyện không còn bất ngờ, thú vị nữa. Điều này còn cho độc giả thấy được sự quan tâm, lo lắng, chăm sóc, tình cảm của Xiu dành cho Giôn-xi.

• Nhân vật Giôn-xi yếu đuối, tuyệt vọng:
  • Đợi chiếc lá cuối cùng rụng xuống là kết thúc cuộc sống của mình.
  • Giôn-xi thờ ơ, bỏ mặc bản thân mặc dù Xiu hết lòng thương yêu, chăm sóc.
• Phản ứng trước hai lần kéo mành:
  • Lần 1: Giôn-xi sợ chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng, Xiu lo lắng.
  • Lần 2: Cả Giôn-xi và Xiu đều sững sờ, ngạc nhiên vì chiếc lá vẫn còn trên cây.
• Nguyên nhân sự hồi sinh của Giôn-xi:
  • Do cô thấy hình ảnh chiếc lá thường xuân giàu sức sống sau đêm mưa bão.
  • Giôn-xi không muốn phụ tấm lòng của Xiu, cụ Bơ-men.
• Kết thúc truyện nhà văn không để Giôn-xi lên tiếng hay có trạng thái tâm lý nào khác:
  • Kết mở để mọi người tự hình dung ra phản ứng của Giôn-xi.
  • Dư vị của tình người, của niềm tin, của sự hi sinh… vẫn còn mãi.

• Truyện có hiện tượng hai lần đảo ngược:
  • Ban đầu, Giôn-xi bị bệnh, cô tuyệt vọng chờ chết. Cụ Bơ- men vẫn khỏe mạnh.
  • Sau đó, Giôn-xi hồi sinh, khỏi bệnh. Còn cụ Bơ-men chết sau hai ngày vì dầm mưa gió suốt đêm.
• Hiện tượng đảo ngược tình huống truyện:
  • Tạo sự bất ngờ, thú vị
  • Khẳng định nghệ thuật chân chính là nghệ thuật vì con người.
  • Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ với nhau.