PHẦN I - CHUẨN BỊ Ở NHÀ
Cho đề bài: “Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần phải học tập chăm chỉ hơn”. Lập dàn bài các luận điểm, luận cứ và dự kiến cách trình bày.
Lập dàn bài các luận điểm, luận cứ
a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề
b. Thân bài:
- Tình trạng học tập hiện tại của lớp
- Nhiều bạn học tập tốt, chăm học
- Tuy nhiên, một bộ phận còn ham chơi chưa chú ý học tập, khiến thành tích của bản thân và cả lớp đi xuống.
- Học tập chăm chỉ là điều rất cần thiết
- Giúp ta hiểu bài, nắm được kiến thức.
- Đạt được kết quả cao trong học tập
- Tạo hứng thú trong học tập, tránh xa các trò chơi vô bổ
- Cách để học tập chăm chỉ
- Trên lớp, chú ý nghe giảng
- Ghi chép bài cẩn thận
- Có kế hoạch học tập rõ ràng, thời gian biểu khoa học
- Tham gia các hoạt động học nhóm, đôi bạn cùng tiến
c. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bản thân
Cách trình bày: Với hình thức báo tường và đối tượng là bạn bè, người viết có thể sử dụng nhiều giọng điệu khác nhau, nhiều từ ngữ quen thuộc, gần gũi hằng ngày. Minh họa hình ảnh cho bài báo tường thêm sinh động, thu hút.
PHẦN II - LUYỆN TẬP
Một bạn dự định đưa vào bài viết của mình những luận điểm dưới đây:
a) Lớp ta có nhiều bạn học giỏi, lao động tốt, làm vui lòng thầy cô, cha mẹ, xứng đáng là tấm gương sáng cho mọi người noi theo.
b) Các thầy, cô giáo và nhiều bậc phụ huynh của lớp ta đang rất lo buồn.
c) Thế mà một số bạn trong lớp còn tỏ ra chểnh mảng trong học tập.
d) Vậy thì ngay từ lúc này, các bạn ấy hãy chuyên cần học tập hơn.
e) Các bạn ấy chưa thấy rằng, bây giờ càng ham vui chơi, không chịu học hành thì sau này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống.
Hệ thống luận điểm này có chỗ nào chưa chính xác? Nếu có, thì theo em, bạn ấy cần phải điều chỉnh, sắp xếp lại như thế nào?
Chỗ chưa chính xác của hệ thống luận điểm:
- Có luận điểm còn chứa đựng những nội dung không phù hợp với luận đề.
- Còn thiếu những luận điểm cần thiết, khiến mạch văn có chỗ bị đứt đoạn và luận đề không được hoàn toàn sáng rõ
- Sự sắp xếp các luận điểm còn chưa thật hợp lí.
Có thể sắp xếp lại hệ thống luận điểm trên như sau:
Câu a) → câu c) → câu e) → câu b) → câu d).
Em phải giúp bạn trình bày luận điểm (e) thành một đoạn văn nghị luận. Hãy cho biết:
a) Trong các câu sau, có thể dùng những câu nào để giới thiệu luận điểm (e)? trong số đó, em thích câu nào nhất?
(1) Tuy nhiên, các bạn ấy chưa thấy rằng, bây giờ càng ham vui chơi, không chịu học hành thì sau này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống.
(2) Do đó, các bạn ấy chưa thấy rằng, bây giờ càng ham vui chơi, không chịu học hành thì sau này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống.
(3) Nhưng các bạn có nên cứ chểnh mảng trong học tập như thế hay không? Xin hãy nhớ rằng, bây giờ càng ham vui chơi, không chịu học hành thì sau này càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. Hãy nghĩ thêm một vài câu giới thiệu luận điểm khác.
b) Nên sắp xếp những luận cứ dưới đây theo trình tự nào để sự trình bày luận điểm trên được rành mạch, chặt chẽ?
(1) Sau này, khi lớn lên, bạn sẽ sống trong thời đại mà trình độ khoa học – kĩ thuật và văn hóa – nghệ thuật ngày một nâng cao.
(2) Trong xã hội ấy, làm việc gì cũng phải có tri thức.
(3) Muốn có tri thức thì phải chăm chỉ học tập, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
(4) Do đó, người học sinh hôm nay càng ham chơi, không chăm học thì ngày mai càng khó có thể làm được việc gì có ý nghĩa, và do đó, càng khó có được niềm vui trong cuộc sống.
c) Bạn em muốn kết thúc đoạn văn bằng một câu hỏi giống câu kết đoạn trong văn bản Hịch tướng sĩ: “Lúc bấy giờ, dẫu các người muốn vui vẻ phỏng có được không?”. Theo em, nên viết câu kết đoạn như thế nào cho phù hợp với yêu cầu của bạn? Ngoài cách vừa nêu, em còn có thể kết thúc đoạn văn ấy theo cách nào khác nữa?
d) Đoạn văn viết theo cách trên đây là đoạn văn diễn dịch hay quy nạp? Vì sao?
a) Trong những câu được dẫn, câu (3) hay hơn cả vì thể hiện được tình cảm, cảm xúc
b) Cách sắp xếp như trên là hợp lý, tuy nhiên còn có cách sắp xếp khác như sau: (2), (3), (1), (4)
c) Nếu kết đoạn là một câu giống trong Hịch tướng sĩ: “Lúc bấy giờ dẫu các ngươi muốn vui vẻ, phỏng có được ko?” sẽ tạo ra một giọng điệu suồng sã, giảm tính thuyết phục của đoạn văn.
Để kết thúc đoạn này nên sử dụng giọng điệu chân thành vì đây là chia sẻ với các bạn cùng lớp. Có thể viết câu kết đoạn như sau:
- Lúc bấy giờ, các bạn muốn vui chơi nữa, liệu có được không?
- Lúc bấy giờ, các bạn không muốn vui chơi thoải mái nữa, liệu có được không?
- Tóm lại, không chăm chỉ học tập, chúng ta sẽ tự đánh mất tương lai của chính mình.
d) Nếu câu chủ đề nằm ở đầu đoạn thì đó là đoạn văn diễn dịch. Câu chủ đề nằm ở cuối đoạn thì đó là đoạn văn quy nạp.Có thể chuyển đọan văn diễn dịch thành quy nạp bằng cách thay đổi vị trí câu chủ đề.
Theo trình tự luyện tập trên lớp, hãy tập viết ở nhà một đoạn văn để trình bày luận điểm “Đọc sách là công việc vô cùng bổ ích, vì nó giúp ta hiểu biết thêm về đời sống”.
Em có thể biến đổi đoạn văn ấy từ diễn dịch thành quy nạp (hoặc từ quy nạp thành diễn dịch) được không?
Các luận điểm:
- Sách là kho tàng tri thức khổng lồ của nhân loại. Sách cung cấp cho ta những tri thức về hầu hết các lĩnh vực của đời sống.
- Tiếp xúc với sách, con người có cơ hội tiếp xúc với toàn bộ kho tàng văn hoá của văn minh nhân loại. Đó là một phương tiện không gì thay thế được.
- Bởi vậy, đọc sách là công việc vô cùng bổ ích mà qua đó, con người có thể không ngừng làm giàu vốn tri thức của mình.
Thảo luận