Hoạt động ngữ văn: Làm thơ bảy chữ

CHUẨN BỊ Ở NHÀ

1. Khái niệm và phạm vi luyện tập

• Khái niệm: Thơ bảy chữ là thể thơ có 7 tiếng trong một câu.
• Phạm vi luyện tập: Thơ bốn câu bảy chữ.

2. Xem lại bài thuyết minh thể thơ đã học (Bài 15)

3. Nhận xét:

Trả lời câu 3 (trang 165 SGK Ngữ văn 8, tập 1):

• Số câu, số chữ: 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
• Cách ngắt nhịp: 4 /3 (phổ biến).
• Gieo vần: vần chân ở cuối các câu 1, 2, 4.
• Luật bằng trắc: Khởi đầu tiếng thứ hai của câu 1 là vần bằng.

4. Sưu tầm

Trả lời câu 3 (trang 165 SGK Ngữ văn 8, tập 1):

• Cảnh khuya (Hồ Chí Minh).
• Rằm tháng giêng (Hồ Chí Minh).
• Bạn đến chơi nhà (Nguyễn Khuyến).
• Muốn làm thằng Cuội (Tản Đà).

HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

Nhận diện luật thơ

Trả lời câu 1 (trang 165 SGK Ngữ văn 8, tập 1):

a. Chiều hôm thằng bé / cưỡi trâu về,

Nó ngẩng đầu lên / hớn hở nghe.

Tiếng sáo diều cao / vòi vọi rót,

Vòm trời trong vắt / ánh pha lê.

Luật bằng trắc:

• Đối ở chữ thứ 2, 4, 6 của cặp câu 1-2, 3-4.
• Niêm ở chữ thứ 2, 4, 6 của cặp câu 2-3.

b. Sửa bài thơ chép sai:

• Số câu số chữ đúng.
• Bỏ dấu phẩy ở câu 2 để ngắt nhịp 4 / 3.
• Gieo vần 1, 2, 4 nên phải sửa “xanh xanh” thành “xanh lè”.

Tập làm thơ

Trả lời câu 2 (trang 166 SGK Ngữ văn 8, tập 1):

a. Viết thêm:

Tôi thấy người ta có bảo rằng:

Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng!

Một mình gốc đa trông với ngóng

Hướng xuống dương gian vẫn khóc thầm.

b.

Vui sao ngày đã chuyển sang hè,

Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve

Bằng lăng tím thắm tay mùa hạ

Chuyến xe nào ngóng đợi hàng me.