Soạn văn 8
Nói giảm nói tránh
Hướng dẫn trả lời
NÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
1.
Trả lời câu 1 (trang 107 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Các phần in đậm trong cả ba câu trích đều nói đến cái chết.
- Cách nói như thế nhằm mục đích giảm nhẹ, để tránh đi phần nào sự đau buồn.
2.
Trả lời câu 2 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
Tác giả dùng từ ngữ bầu sữa mà không dùng một từ ngữ khác cùng nghĩa là cốt để tránh thô tục nhưng vẫn gợi được sự ấm áp, yêu thương.
3.
Trả lời câu 3 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
Cách nói thứ hai tế nhị, nhẹ nhàng hơn đối với người tiếp nhận.
LUYỆN TẬP
Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh sau đây vào chỗ trống l...l: đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.
a) Khuya rồi, mời bà l...l
b) Cha mẹ em l...l từ ngày em còn rất hé, em về ở với bà ngoại.
c) Đây là lớp học dành cho trẻ em l...l.
d) Mẹ đã l...l rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.
e) Cha nó mất, mẹ nó l...l, nên chú nó rất thương nó.
Điền vào chỗ trống:
a) Đi nghỉ
b) Chia tay nhau
c) Khiếm thị
d) Có tuổi
e) Đi bước nữa
Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có sử dụng cách nói giảm nói tránh ?
a1) Anh phải hoà nhã với hạn hè!
a2) Anh nên hoà nhã với hạn hè!
b1) Anh ra khỏi phòng tôi ngay!
b2) Anh không nên ở đây nữa!
c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng!
c2) Cấm hút thuốc trong phòng!
d1) Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
d2) Nó nói như thế là ác ý.
e1) Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
e2) Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Câu có sử dụng biện pháp nói giảm, nói tránh:
a2, b2, c1, d1, e2
Khi chê trách một điều gì, để người nghe dễ tiếp nhận, ta thường nói giảm nói tránh bằng cách phủ định điều ngược lại với nội dung đánh giá. Chẳng hạn, đáng lẽ phải nói “Bài thơ cùa anh dở lắm’’ thì lại bảo “Bài thơ của anh chưa được hay lắm’’. Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh như thế để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.
Đặt câu:
1. Anh lười học quá! - Anh học chưa được chăm lắm!
2. Hành động của anh là rất xấu. - Hành động của anh không được đẹp.
3. Con người anh nông cạn. - Con người anh chưa được sâu sắc lắm.
4. Anh học còn kém lắm. - Anh cần phải cố gắng học hơn nữa.
5. Lời nói của anh đầy ác ý. - Lời nói của anh thiếu thiện chí.
Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tuỳ thuộc vào tình huống giao tiếp. Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh?
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ nhưng tùy thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp để sử dụng hợp lý biện pháp này. Những tình huống cần nói thẳng thắn, nói đúng bản chất vấn đề thì không được nói giảm nói tránh.
Thảo luận