Thao tác lập luận bác bỏ

• Ý kiến, quan điểm mà Nguyễn Dữ và Nguyễn Đình Thi đã bác bỏ ở hai đoạn trích trên:
  • Nguyễn Dữ bác bỏ một ý nghĩ sai lệch: Đổi cứng ra mềm
  • Nguyễn Đình Thi bác bỏ một quan điểm sai lầm: Thơ chỉ là những lời đẹp
• Cách bác bỏ và giọng văn của hai tác giả:
  • Nguyễn Dữ dùng lí lẽ và dẫn chứng để trực tiếp bác bỏ với giọng văn dứt khoát, chắc nịch
    • Nêu ý kiến sai lầm:"Cứng quá thì gãy".
    • Dùng lí lẽ để bác bỏ "Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được ... chịu đổi cứng ra mền".
    • Dùng dẫn chứng để bác bỏ: "Ngô Tử Văn ... thật là xứng đáng"
  • Nguyễn Đình Thi dùng dẫn chứng để bác bỏ luận điểm với giọng văn nhẹ nhàng, tế nhị
    • Bác bỏ bằng cách đưa ra những bằng chứng thực tế: có những bài thơ lời không đẹp như thơ Hồ Xuân Hương, một số câu thơ của Nguyễn Du; có những bài thơ đề tài không đẹp như đề tài trong Bô-đơ-le, đề tài trong thơ kháng chiến.
• Bài học rút ra: khi bác bỏ cần lựa chọn mức độ bác bỏ và giọng văn phù hợp.

Bác bỏ quan niệm: “Không kết bạn với người học yếu”.

Đưa các các lí lẽ và tìm các dẫn chứng tiêu biểu để bác bỏ quan niệm trên:

• Học tập chỉ là một khía cạnh để đánh giá con người, bạn yếu trong học tập nhưng có những thế mạnh khác để ta học hỏi.
• Người học yếu nhưng có nhân cách, biết sẻ chia, trung thực còn tốt hơn người học giỏi nhưng không có nhân cách.
• Suy nghĩ “Không kết bạn với người học yếu” sẽ khiến ta ích kỉ, hẹp hòi. Thay vì xa lánh, ta nên giúp bạn những gì có thể.
• Không ai hoàn hảo và ta cũng vậy, cần biết chấp nhận và giúp đỡ những mặt yếu của nhau mới có tình bạn sâu sắc, bền chặt.