Bố cục & Nội dung chính
- Phần 1 (6 câu thơ đầu): Cảnh mùa thu ở vùng quê Bắc bộ.
- Phần 2 (2 câu thơ cuối): Tình thu.
Nội dung chính
Bài thơ thể hiện sự cảm nhận và nghệ thuật gợi tả tinh tế của Nguyễn Khuyến về cảnh sắc mùa thu đồng bằng Bắc Bộ, đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên, đất nước, tâm trạng thời thế của tác giả.
Trả lời câu 1 (trang 22 SGK Ngữ văn 11 tập 1)
- Điểm nhìn cảnh thu: trên chiếc thuyền câu ở giữa ao nhìn ra xung quanh.
- Từ điểm nhìn này, tác giả đã bao quát cảnh thu, không gian thu ngày càng mở ra nhiều hướng thật sinh động.
Hướng dẫn trả lời
Điểm nhìn để cảm nhận cảnh thu của nhà thơ có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy, nhà thơ đã bao quát cảnh mùa thu như thế nào?
Những từ ngữ, hình ảnh nào đã gợi lên nét riêng của cảnh sắc mùa thu. Hãy cho biết đó là cảnh thu ở miền quê nào?
Bức tranh mùa thu sống động, tươi đẹp đặc trưng ở làng quê đồng bằng Bắc Bộ:
- Cảnh vật thanh sơ, dịu nhẹ: sắc nước trong veo, sóng biếc, trời xanh ngắt.
- Đường nét, chuyển động khẽ khàng, tinh tế: sóng hơi gợn tí, lá vàng khẽ đưa vèo, tầng mây lơ lửng.
- Hòa sắc tạo hình:
- Màu xanh của trời, nước, cây bèo.
- Màu vàng tinh tế của chiếc lá thu.
- Ao nhỏ, thuyền nhỏ, con người cũng như thu lại xinh xắn, duyên dáng.
Anh/chị có nhận xét gì về không gian trong Câu cá mùa thu qua các chuyển động, màu sắc, hình ảnh, âm thanh? Không gian trong Câu cá mùa thu góp phần diễn tả tâm trạng như thế nào?
- Không gian trong bài thơ là không gian tĩnh tại, vắng lặng.
- Hình ảnh rất đỗi nhẹ nhàng (sóng hơi gợn, mây lơ lửng).
- Âm thanh: lá khẽ đưa, tiếng cá đớp mồi càng làm tăng thêm sự tĩnh mịch.
→ Không gian gợi sự tĩnh lặng tuyệt đối trong tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
Cách gieo vần trong bài thơ có gì đặc biệt? Cách gieo vần ấy gợi lên cho ta cảm giác gì về mùa thu và tình thu?
- Bài thơ gieo vần chân: eo – “tử vận”, oái oăm, khó làm.
- Vần eo giúp diễn tả không gian vắng lặng, thu nhỏ dần, phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc cá nhân.
- Bút pháp lấy động tả tĩnh thành công.
Qua Câu cá mùa thu, anh/chị có cảm nhận như thế nào về tấm lòng của nhà thơ Nguyễn Khuyến đối với thiên nhiên, đất nước?
Tấm lòng của nhà thơ (hai câu cuối):
- Tình yêu sâu sắc dành cho cảnh thu quê hương, thiên nhiên của đất nước.
- Hòa cái tôi cô đơn vào cái cô tịch của trời thu.
→ Tâm hồn gắn bó tha thiết với cảnh trí đất nước và tấm lòng yêu nước thầm kín, sâu sắc.
Nhiều người quan tâm
Thảo luận