Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác - Ăng-ghen

Bố cục của bài điếu văn:

• Đoạn 1 (từ đầu → bậc vĩ nhân ấy gây ra): Thông báo về cái chết của Mác và đánh giá ngắn gọn sự tổn thất khi Các Mác mất đi.
• Đoạn 2 (tiếp → không làm gì thêm nữa): Trình bày các cống hiến vĩ đại của Mác.
• Đoạn 3 (còn lại): Sự thương tiếc về sự ra đi của Mác.

Những đóng góp to lớn khiến Mác trở thành “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”:

• Tìm ra quy luật phát triển của loài người.
• Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra.
• Cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

→ Các cống hiến của Mác mang tầm vóc khái quát thời đại, mở đường cho thời đại.

Biện pháp tầng bậc trong bài điếu văn:

• Đưa ra ba đóng góp vĩ đại, đóng góp sau lớn hơn đóng góp trước.
• Trong mỗi đóng góp lại so sánh để làm nổi bật công lao của Mác: so sánh với Đác-uyn khi trình bày đóng góp 1, so sánh với các nhà kinh tế học tư sản, các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa khi trình bày đóng góp 2.

→ Tác dụng: Nói lên tầm vóc vĩ đại, tư tưởng tiến bộ của Các-Mác.

Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn:

• Thái độ khâm phục, ngưỡng mộ, kính trọng, ngợi ca.
• Tình cảm gần gũi, yêu mến, thương tiếc.

Giải thích ý kiến “Ông có thể có nhiều kẻ đối địch nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả”:

Toàn bộ cuộc đời Mác nhằm vào mục đích chống lại chế độ tư sản, giải phóng giai cấp vô sản chứ không hề chống lại ai hay thế lực nào vì mục đích cá nhân.