Ôn tập phần làm văn

Trong văn bản “Về luân lí xã hội ở nước ta”, Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận bác bỏ, phân tích, bình luận.

Tác giả đã vận dụng kết hợp hiệu quả các thao tác lập luận, trong đó thao tác bác bỏ là chủ yếu và các thao tác còn lại hỗ trợ đắc lực.

Phân tích câu cách ngôn “Thất bại là mẹ thành công” có thể bắt đầu từ phân tích nguyên nhân dẫn đến việc đúc kết câu cách ngôn đó:

• Cơ sở thực tế:
  • Đạt được thành công không dễ dàng, ai cũng từng trải qua một hoặc nhiều thất bại.
  • Không có ai ngay từ đầu đã giỏi giang, dày dặn kinh nghiệm và suôn sẻ trong mọi việc.
  • Câu nói trên đúc kết từ kinh nghiệm của biết bao thế hệ đi trước trên mọi lĩnh vực đời sống.
• Cơ sở lí luận: mối quan hệ giữa thất bại và thành công.
  • Thất bại đem lại bài học, kinh nghiệm và hiểu biết bổ ích nếu biết vượt qua.
  • Từ những lần rút kinh nghiệm, lấy thất bại làm bài học, con người sẽ trở nên trưởng thành hơn và vươn đến thành công dễ hơn.
• Lấy dẫn chứng để làm sáng tỏ:
  • Trong kinh doanh: Trước khi Jack Ma trở thành người đàn ông giàu có thứ 14 trên thế giới, ông từng trải qua nhiều thất bại trong sự nghiệp, ông cho rằng “Thất bại càng nhiều càng chứng tỏ bạn cách thành công không xa nữa”.
  • Trong khoa học: nhà phát minh Ê-đi-sơn phải trải qua gần 2000 thí nghiệm thất bại trước khi tìm ra dây tóc bóng đèn điện.

Tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ trong đoạn trích:

• Tác giả bác bỏ hạng người không biết sợ cái gì trên đời này. Đấy là quỷ chứ đâu phải là người. Loại người này rất hiếm, thực ra không có.
• Tác giả bác bỏ loại người thứ hai: "loại người sau đây thì chắc chắn không ít: sợ rất nhiều thứ nhất là quyền thế và đồng tiền. Nhưng đối với cái tài, cái thiên lương thì lại không biết sợ, thậm chí sẵn sàng lăng mạ giày xéo. Đấy là hạng người hèn hạ nhất, thô bỉ nhất, đồi bại nhất".

→ Nhằm đề cao giá trị tư tưởng của tác phẩm "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân.

Viết một đoạn văn bác bỏ với chủ đề tự chọn:

Đề bài: Trong buổi hội thảo về kinh nghiệm học môn Ngữ Văn của lớp có nêu quan niệm sau: "Muốn học giỏi môn ngữ văn chỉ cần đọc nhiều sách, học thuộc nhiều thơ văn". Anh (chị) hãy viết một đoạn văn ngắn bác bỏ quan niệm sai lầm trên.

Bài làm

Bàn về quan niệm “Muốn học giỏi môn Ngữ văn chỉ cần đọc nhiều sách, học thuộc nhiều thơ văn”. Quan niệm trên là hoàn toàn sai lầm, khi chúng ta học ngữ văn theo kiểu đó thì ta sẽ hình thành một cách học không tốt đó là “học vẹt”. Học thuộc bây giờ nhưng sau này lại quên. Khi đọc nhiều sách, học thuộc nhiều thơ mà đến lúc phân tích bài văn hay một bài thơ nào đó thì ta lại không biết được bài thơ đó được viết theo lối gì? Được viết vào năm bao nhiêu hay thậm chí là năm sinh, năm mất của tác giả cũng không biết. Vậy chúng ta học theo cách trên là hoàn toàn không đúng.