Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Các phép tu từ thường được sử dụng để tạo ra tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh…

Trong ba đặc trưng, tính hình tượng là đặc trưng cơ bản nhất, vì:

• Là phương tiện và là mục đích sáng tạo nghệ thuật.
• Trong hình tượng ngôn ngữ đã có những yếu tố gây cảm xúc và truyền cảm.
• Cách lựa chọn từ ngữ, sử dụng câu để xây dựng hình tượng nghệ thuật thể hiện cá tính sáng tạo nghệ thuật.

Lựa chọn từ ngữ thích hợp:

a. Thấm đượm/canh cánh: những từ có tính truyền cảm cao.

b. Rắc (phù hợp với hành động độc ác) + diệt/giết (lột tả sự hủy diệt ghê gớm).

Về từ ngữ :

• Thu vịnh : nhóm các từ ngữ dùng để xây dựng nên hình tượng mùa thu : trời thu xanh ngắt, cần trúc lơ phơm gió hắt hiu, nước biếc, khói phủ, bóng trăng, … => Các từ ngữ có tính chất ước lệ, quen thuộc mang những dấu ấn của thi pháp văn học trung đại.
• Tiếng thu : lá thu rơi, nai vàng, lá vàng khô. => Là những hình ảnh giản dị và quen thuộc, mang hơi hướng tả thực, mới lạ.
• Đất nước : núi đồi, gió thổi, rừng tre, trời thu, trong biếc. => Những hình ảnh gần gũi và thân thiết, tả thực.

Về nhịp điệu :

• Thu vịnh : 4/3 hoặc 2/2/3
• Tiếng thu : 3/2 => bài này và bài thu vịnh được làm theo những thể thơ có quy định khá chặt chẽ về nhịp điệu, nên nhịp điệu thơ thường thống nhất.
• Đất nước : 3/2; 3/4; 2/2/2; 2/3; 2/2/2. => Thể thơ tự do, cách ngắt nhọp linh hoạt và đa dạng.

Hình tượng mùa thu ở các tác giả khác nhau do không cùng thời đại nên cũng có những điểm khác nhau, hình tượng có thể mang tính ước lệ hoặc chân thực. Cũng từ sự khác nhau về hình tượng và cách diễn đạt, khác nhau về hình ảnh, ngôn ngữ…nên dấu ấn phong cách cá nhân ở mỗi tác giả cũng khác nhau.