Soạn văn 10
Ca dao hài hước
Hướng dẫn trả lời
- Việc dẫn cưới và thách cưới kì lạ, khác thường:
- Cưới xin là việc trọng đại, lễ vật dẫn cưới và thách cưới thường sang trọng, đầy đủ, đúng lễ nghi, đúng phong tục.
- Trong bài ca dao, anh dẫn cưới bằng con chuột béo còn nàng thách cưới một nhà khoai lang.
- Lễ vật dẫn cưới và thách cưới kì lạ và buồn cười → Đó đều là những vật quá đỗi tầm thường, bé nhỏ, giá trị ít ỏi, không xứng với đám cưới theo lẽ thường.
- Cách nói của chàng trai và cô gái:
- Cách nói của chàng trai: khoa trương, phóng đại; cách nói đối lập (dẫn voi – sợ quốc cấm, dẫn trâu – sợ họ nhà gái máu hàn, dẫn bò – sợ họ nhà nàng co gân), lối nói đùa hài hước (Miễn là có thú bốn chân/Dẫn con chuột béo mời dân mời làng).
- Cách nói của cô gái: lời thách cưới vô tư, vui vẻ (Nhà em thách cưới một nhà khoai lang), cách nói đối lập (lợn già – khoai lang).
- Cả hai đếu sử dụng lối nói giảm dần: voi – trâu – bò – chuột (trong lời chàng trai), củ to – củ nhỏ - củ mẻ - củ rím, củ hà (trong lời cô gái).
→ Đây là tiếng cười tự trào của người lao động bình dân. Họ tự cười mình trong cảnh nghèo, điều đó thể hiện lòng yêu đời, tinh thần lạc quan, bản lĩnh sống và quan niệm sống coi trọng nghĩa tình hơn của cải ở họ.
Bài ca dao | Đối tượng cười | Nghệ thuật gây cười | Mục đích cười | Thái độ |
Bài 2 | Loại đàn ông yếu đuối, không đáng nên trai | Cách nói phóng đại và đối lập giúp dựng lên bức tranh châm biếm hài hước | Tiếng cười trong nội bộ nhân dân nhằm nhắc nhở nhau tránh những thói hư tật xấu mà con người thường mắc phải | Nhẹ nhàng, thân tình, mang tính giáo dục, nhắc nhở |
Bài 3 | Loại đàn ông lười nhác, không có chí lớn | Mượn lời người vợ than thở về chồng, cách nói đối lập. | ||
Bài 4 | Loại phụ nữ đỏng đảnh, vô duyên | Cách nói phóng đại và trí tưởng tượng phong phú giúp dựng lên bức tranh hư cấu hài hước |
- Lối nói phóng đại, khoa trương và tương phản đối lập.
- Sử dụng các chi tiết hài hước và kết cấu bất ngờ, thú vị.
- Dùng ngôn ngữ đời thường mà chứa hàm ý sâu xa.
- Hư cấu dựng cảnh tài tình, khắc họa nhân vật bằng những nét điển hình với những chi tiết có giá trị khái quát cao.
Thảo luận