Soạn văn 10
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn - Ngô Sĩ Liên

Soạn văn 10

Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn - Ngô Sĩ Liên

  1. Soạn văn
  2. Lớp 10
  3. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn - Ngô Sĩ Liên

Bố cục & Nội dung chính
Bố cục & Nội dung chính

Bố cục (3 phần)

  • Phần 1 (“Tháng sáu... giữ nước”): Lời khuyên vua Trần về kế sách giữ nước của Trần Quốc Tuấn.
  • Phần 2 (“Quốc Tuấn là con... viếng”): Trần Quốc Tuấn với lời trăng trối của cha, trong câu chuyện với gia nô và hai con trai.
  • Phần 3 (còn lại): Những công tích lớn, trước tác chính và lời dặn con của Trần Quốc Tuấn.

Nội dung chính:

Khắc hoạ hình ảnh Trần Quốc Tuấn, một vị tướng đủ đức, nhân, trí, dũng, được nhân dân phong thánh, thờ phụng ở các đền trong nước.

Hướng dẫn trả lời
Hướng dẫn trả lời

Câu 1 Trang 44 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Anh (chị) rút ra được điều gì qua lời trình bày của Trần Quốc Tuấn với vua về kế sách giữ nước?

  • Nội dung lời trình bày:
    • Chống giặc phải tùy thời tạo thế, các thời không giống nhau, cách giặc tiến công cũng không giống nhau, phải tỉnh táo và linh hoạt trong dụng binh.
    • Chú trọng việc xây dựng đội quân đoàn kết, một lòng như cha con.
    • Thượng sách giữ nước là khoan thư sức dân.
  • Lời trình bày cho thấy kinh nghiệm dày dặn, tài năng bản lĩnh và tâm huyết của Trần Quốc Tuấn đối với vua, với nước.
Câu 2 Trang 44 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Chi tiết Trần Quốc Tuân đem lời cha dặn ra khỏi ý hai người gia nô cùng hai người con và những phản ứng của ông khi nghe câu trả lời của họ có ý nghĩa như thế nào?

  • Phản ứng khi nghe lời khuyên can của Yết Kiêu, Dã Dượng, Hưng Vũ Vương: cảm phục đến khóc, khen ngợi hai người, Ngầm cho là phải.
  • Nghe câu nói cổ vũ của Hưng Nhượng Vương: rút gươm kể tội, trách mắng, lại dặn Hưng Vũ Vương không cho Quốc Tảng vào viến khi qua đời.

→ Trần Quốc Tuấn có lòng trung nghĩa tuyệt đối với vua, với nước, với nhân dân. Ông cũng là người thận trọng, quyết đoán, có quan điểm riêng và đặc biệt nghiêm khắc trong giáo dục. Vẻ đẹp nổi bật ở đây là việc đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích cá nhân hẹp hòi.

Câu 3 Trang 44 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Đoạn trích đã làm nổi bật những đặc điểm gì về nhân cách của ai những công lao và đức độ của Trần Quốc Tuấn để gián tiếp giải thích Trần Quốc Tuấn? Chỉ ra sự khéo léo của tác giả trong nghệ thuật khắc hoạ chân dung nhân vật (nhân vật được đặt trong những mối quan hệ và những tình huống như thế nào?

Nhân cách của Trần Quốc Tuấn: trung quân ái quốc, công bằng liêm chính, nhìn xa trông rộng, tài năng đức độ.

Nghệ thuật khắc họa chân dung nhân vật: đặt nhân vật vào nhiều mối quan hệ (vua, dân, gia nô, con cái) và những tình huống thử thách, nhân vật tự bộc lộ mình qua cách lựa chọn, hành động, lời nói trong các tình huống ấy.

Trang 44 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Anh (chị) có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện trong đoạn trích?

  • Kể chuyện không theo trình tự thời gian mà ngược dòng từ thời điểm Hưng Đạo Vương bị ốm (sao sa: điềm báo qua đời) trở về trước.
  • Cách kể chuyện hấp dẫn bằng cách kể lại những tình huống tiêu biểu, quan trọng để làm nổi bật nhân vật, không kể triền miên, lan man.
  • Khéo léo lồng ghép những nhận xét sắc sảo về nhân vật giúp định hướng người đọc.
  • Kể sử nhưng không nặng nề về sự kiện, thời gian mà tập trung vào những câu chuyện sinh động làm nổi bật tính cách, phẩm chất của nhân vật, tạo hứng thú cho người đọc.
Câu 5 Trang 45 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Chi tiết về lòng tin của dán chúng vào sự hiển linh của Hưng Đạo Vương, đặc biệt là hình ảnh ”tráp đựng kiếm có tiếng kêu ” có ý nghĩa gì?

a) Cho thấy tín nqưỡng và những tập tục thờ cúng của nhân dân ta thời xa

b) Cho thấy lòng cảm phục và ngưỡng mộ của nhân dân đối với Hưng Đạo Vương sâu sắc đến mức họ đã thẩn thánh hoá ông, cho rằng ông đã trở thành tliần lỉnh để giúp dân, giúp nước

c) Chỉ là những truyền thuyết để làm nổi bật tấm lòng thương dân, yêu nước và khí phách anh hùng của ông - những nét đẹp đã trở thành bất tử trong lòng người

d) Ý kiến khác

Đáp án B

Hướng dẫn luyện tập
Hướng dẫn luyện tập

Câu 1 Trang 45 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Từ những chi tiết trong đoạn trích, anh (chị) hãy tóm tắt lại câu chuyện về Trần Quốc Tuấn (không quá 20 dòng)

Tóm tắt:

Khi Hưng Đạo Vương ốm, vua ngự tới thăm và hỏi về kế sách chống giặc. Đại Vương kể khắp xưa nay rồi nói: muốn thắng trận phải tùy thời mà tạo thế. Điều cốt yếu là có một đội quân một lòng như cha con. Vả lại phải lấy dân làm gốc, đó là thượng sách giữ nước của đấng quân vương. Quốc Tuấn có tư chất từ nhỏ. Lớn lên dung mạo khôi ngô, tuấn tú, tài trí hơn người. Trước khi mất, cha ông dặn phải lấy cho được thiên hạ. Ông ghi nhớ lời cha nhưng không cho là phải. Sau ông đem chuyện ấy kể cho gia nô và hai người con trai nghe để phân định người hiền tài, kẻ bạc nhược nhỏ nhen. Tất thảy đều rõ ràng hết cả. Quốc Tuấn có công lớn, vua ban thưởng, gia phong là Thượng Quốc Công. Vua còn cho phép ông được quyền phong tước cho người khác. Nhưng ông chưa bao giờ phong tước cho ai. Quốc Tuấn từng soạn sách để kêu gọi, khích lệ binh tướng xả thân cứu nước giúp vua. Ông lại khéo tiến cử rất nhiều người hiền tài cho đất nước. Bản thân Đại Vương cũng từng ra quân hàng trăm trận, lập nên công nghiệp hiếm có, tiếng vang còn truyền đến tận mai sau.

Câu 2 Trang 45 SGK Ngữ Văn 10 - Tập 2

Sưu tầm những câu chuyện có liên quan đến Trần Quốc Tuấn hoặc những bài thơ viết về ông (từ các tài liệu sử, tài liệu văn học, các giai thoại dân gian).

Những câu chuyện có liên quan đến Trần Quốc Tuấn:

  • Ba lần đánh tan quân Nguyên-Mông
  • Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên-Mông thế kỉ XIII (Hà Văn Tấn-Phạm Thị Tâm).

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận