Soạn văn 12
Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi

Soạn văn 12

Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi

  1. Soạn văn
  2. Lớp 12
  3. Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi

Hướng dẫn trả lời
Hướng dẫn trả lời

Câu 1 Trang 34 SGK Ngữ Văn 12 - Tập 2

Phân tích truyện ngắn Tinh thần thể dục của Nguyễn Công Hoan.

a. Mở bài

  • Giới thiệu ngắn gọn về nhà văn Nguyễn Công Hoan và truyện ngắn Tinh thần thể dục.

b. Thân bài

  • Điểm chung và nét riêng trong của các cảnh bắt người đi xem bóng đá
    • Cảnh anh Mịch nhăn nhó với ông lí.
    • Cảnh bác Phô gái phân trần với ông lí.
    • Cảnh bà cụ phó bính xin ông lí cho thằng Sang đi thay con.
    • Cảnh thằng Cò cùng đứa con trốn vào đống rơm bị người tuần phát hiện.
    • Cảnh ông lí và tuần áp giải 94 người xếp hàng đi lên huyện.
  • Nghệ thuật trào phúng của truyện ngắn tinh thần thể dục
    • Kết cấu truyện độc đáo.
      • Truyện gồm những cảnh khác nhau tưởng như rời rạc nhưng đều tập trung thể hiện chủ đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý đồ đen tối.
    • Mâu thuẫn trong truyện nhiều dáng vẻ.
      • Việc đi xem bóng đá vốn mang tính chất giải trí thành một tai hoạ đối với người dân.
      • Sự tận tuỵ, siêng năng thực thi lệnh trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân khốn khổ
  • Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện.

c. Kết bài

  • Đánh giá chung về truyện ngắn tinh thần thể dục, ý ngĩa của cái cười trong truyện.
Câu 2 Trang 34 SGK Ngữ Văn 12 - Tập 2

Hãy tìm hiểu sự khác nhau về từ ngữ, về giọng văn giữa hai văn bản “Chữ người tử tù” (Nguyễn Tuân) và “Hạnh phúc của một tang gia” (Vũ Trọng Phụng). Giải thích vì sao có sự khác nhau đó.

a. Mở bài: Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận: nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong tác phẩm văn học.

b. Thân bài

  • Sự khác nhau về từ ngữ được sử dụng trong hai văn bản trên:
    • Trong truyện Chữ người tử tù, tác giả sử dụng nhiều từ Hán Việt cổ: phiến trát, thầy bát, ngục tốt, chiếc hòe hoa, thu không, đĩa dầu sơ…
    • Trong truyện Hạnh phúc của một tang gia, tác giả dùng nhiều từ, cách chơi chữ:
      • Lang băm Tây, Lang băm Đông, thực hành cái lí thuyết “nhiều thầy thối ma”.
      • Cái chết kia làm cho nhiều người sung sướng lắm.
      • Úi kìa, con giai lớn đã già đến thế kia kìa…
  • Sự khác nhau về giọng văn trong hai văn bản
    • Chữ người tử tù: giọng văn cổ kính, trang trọng
    • Hạnh phúc của một tang gia: giọng văn giễu cợt, mỉa mai tính chất giả dối, lố lăng, đồi bại của một số người lẫn vào giới thượng lưu những năm trước cách mạng tháng Tám.
  • Nguyên nhân của sự khác nhau:
    • Khác nhau về phong cách nghệ thuật của hai nhà văn.
    • Nội dung, tư tưởng mà tác phẩm thể hiện.

c. Kết bài: Đánh giá chung về sự khác nhau về từ ngữ và giọng điệu trong hai văn bản trên.

Hướng dẫn luyện tập
Hướng dẫn luyện tập

Đề bài: Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc.

Mở bài: Giới thiệu tác giả Nguyễn Ái Quốc, truyện ngắn “Vi hành và dẫn dắt vào nghệ thuật châm biếm, đả kích đặc sắc của tác phẩm.

Thân bài:

  • Phân tích nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện “Vi hành”:
    • Nhan đề chứa đựng sự mỉa mai, châm biếm: “Vi hành” (vua chúa xưa vi hành để tìm hiểu dân chúng, Khải Định được dự đoán là vi hành để tiện chơi bời; Khải Định tưởng được người Pháp yêu quý kì thực không ai biết đến).
    • Tình huống nhầm lẫn độc đáo và tăng tiến (từ đôi trai gái đến nhân dân đến Chính phủ đều không biết Khải Định).
    • Xây dựng nhân vật biếm họa: chân dung Khải Định hiện lên nhếch nhác, lố bịch.
    • Giọng điệu và lời văn mỉa mai, châm biếm với tiếng cười kín đáo, sâu cay.
  • Đánh giá, bình luận: Nghệ thuật châm chiếm trong “Vi hành” khai thác mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức, vừa có cái cười phương Đông vừa mang màu sắc hiện đại.

Kết bài: Khẳng định nghệ thuật châm biếm, đả kích là thành công lớn nhất về phương diện nghệ thuật của truyện ngắn này. Đây cũng là một nét phong cách của Nguyễn Ái Quốc trong thể loại truyện ngắn.

Nhiều người quan tâmNhiều người quan tâm

{{lessonTitle}}Thảo luận