Bố cục & Nội dung chính
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu đến “yên ngựa mỏi mòn”): hình ảnh người nghệ sĩ Lorca
- Phần 2 (tiếp đến “ròng ròng máu chảy”): cái chết của Lorca và nỗi xót xa trước cái chết ấy
- Phần 3 (còn lại): niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca
Nội dung chính:
- Bài thơ ghi nhận sự thành công của tác giả trong việc làm sống lại huyền thoại về Ga-xi-a Lor-ca nói riêng và những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do của nhân loại.
- Thái độ xót thương, cảm thông và sự ngưỡng mộ của tác giả Thanh Thảo trước nhân cách, tài năng và số phận bi thảm của Lor-ca.
Hướng dẫn trả lời
Câu 1 Trang 166 SGK Ngữ Văn 12 - Tập 1
Tìm hiểu khả năng gợi liên tưởng của các hình ảnh: tiếng đàn bọt nước, áo choàng đỏ gắt, vầng trăng chếnh choáng, yên ngựa mỏi mòn, áo choàng bê bết đỏ, tiếng ghi ta nâu,…
- Tiếng đàn bọt nước: nghệ thuật đẹp đẽ nhưng ngắn ngủi, dễ tan vỡ.
- Áo choàng đỏ gắt: cuộc đấu tranh quyết liệt chống nền nghệ thuật già cỗi và chế độ độc tài Phrăng-cô.
- Vầng trăng chếnh choáng: hình ảnh người nghệ sĩ Lor-ca tự do, tự tại, lãng tử giữa đất trời, say mê với nghệ thuật.
- Yên ngựa mỏi mòn: hành trình đấu tranh và sáng tạo bền bỉ, kiên trì nhưng cũng thật cô đơn, mỏi mệt.
- Áo choàng bê bết đỏ: cái chết đột ngột và thảm khốc của Lor-ca.
- Tiếng ghi ta nâu: tình yêu dành cho những con đường, những mảnh đất ở Tây Ban Nha.
- Tiếng ghi ta lá xanh: tình yêu cuộc sống mãnh liệt.
- Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan: Lor-ca bị sát hại, nghệ thuật cũng dang dở.
- Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy: số phận Lor-ca oan khiên, thảm khốc.
- Lor-ca bơi sang ngang: không cố ngược dòng níu kéo sự sống, cũng không xuôi dòng khuất phục kẻ thù mà lựa chọn giã từ tất cả.
- Trên chiếc ghi ta màu bạc: ẩn dụ về cõi chết, nơi siêu thoát.
- Chàng ném lá bùa cô gái Di-gan vào xoáy nước, ném trái tim mình vào lặng yên: dứt khoát giã từ tất cả, giải thoát khỏi những hệ lụy trần gian.
Câu 2 Trang 166 SGK Ngữ Văn 12 - Tập 1
Cảm nhận của anh (chị) khi đọc khổ thơ:
Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh đáy giếng.
- Hai câu đầu:
- Ý nghĩa 1: liên hệ với câu thơ Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn của chính Lor-ca trong bài “Di chúc”, có thể hiểu hai câu thơ này của Thanh Thảo như nhắc lại lời nhắn nhủ của Lor-ca với những người nghệ sĩ trong hậu thế, rằng hãy vượt qua cái bóng của Lor-ca để tìm lối đi sáng tạo cho riêng mình.
- Ý nghĩa 2: Khẳng định sức sống mãnh liệt của những tác phẩm nghệ thuật mà Lor-ca để lại cho đời và sự bất tử của cuộc đời ông đối với nhân dân Tây Ban Nha.
- Hai câu sau: hình ảnh đẹp nhưng buồn gợi cái chết thảm khốc của Lor-ca (bè lũ Phrăng-cô sát hại và ném xác ông xuống giếng); câu thơ ẩn chứa nỗi căm phẫn đối với bọn độc tài.
- Nghệ thuật: hình ảnh tượng trưng giàu sức gợi, hình ảnh độc đáo, cách diễn đạt mới mẻ.
Câu 3 Trang 166 SGK Ngữ Văn 12 - Tập 1
Hình tượng tiếng đàn trong bài thơ mang ý nghĩa ẩn dụ gì?
- Gợi nhắc cây đàn ghi ta, loại nhạc cụ truyền thống của Tây Ban Nha và cũng là người bạn thân thiết của Lor-ca khi còn sống.
- Ẩn dụ cho nghệ thuật tươi đẹp của Lor-ca.
- Ẩn dụ cho cuộc đời Lor-ca.
- Ẩn dụ cho quê hương, đất nước Tây Ban Nha xinh đẹp, yêu dấu.
Nhiều người quan tâm
Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ 20
Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí
Tuyên Ngôn Độc Lập - Hồ Chí Minh (Tác giả)
Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
Viết bài làm văn số 1: Nghị luận xã hội
Tuyên Ngôn Độc Lập - Hồ Chí Minh (Tác phẩm)
Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt (tiếp theo)