Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Các thao tác lập luận cùng những đặc trưng cơ bản của từng thao tác:

• Giải thích: Giúp người nghe/đọc hiểu bản chất của vấn đề/đối tượng.
• Chứng minh: Dùng dẫn chứng và lí lẽ để thuyết phục người nghe/đọc tin một vấn đề/một quan điểm nào đó trong văn học và trong xã hội.
• Phân tích: Chia tách vấn đề/đối tượng thành các yếu tố, các bộ phận, các khía cạnh nhỏ để xem xét từ đó hiểu thấu đáo về đối tượng.
• So sánh: Đối chiếu hai hay nhiều đối tượng hoặc đối chiếu các mặt của cùng một đối tượng, tìm ra điểm giống và khác để nhận định được đặc điểm và giá trị của đối tượng.
• Bác bỏ: Dùng lí lẽ và dẫn chứng để gạt bỏ vấn đề sai trái, phiến diện.
• Bình luận: Bàn bạc, nhận xét, đánh giá vấn đề.

• Tác giả đã vận dụng kết hợp các thao tác: Bác bỏ, phân tích, chứng minh.
• Cụ thể
  • "Thế mà" → Phủ nhận việc làm của Pháp "lợi dụng lá cờ…".
  • Để làm rõ ý bác bỏ người viết sử dụng thao tác chứng minh: về chính trị…về kinh tế…
  • Quá trình chứng minh là qúa trình vận dụng cách diễn dịch để phân tích (chia tách) vấn đề:
    • Về chính trị: không cho dân ta quyền tự do dân chủ, thi hành luật pháp dã man, lập ba chế độ ở Bắc Trung Nam...
    • Về kinh tế: bóc lột dân ta, cướp không ruộng đất hầm mỏ, độc quyền in giấy bạc...

Đề bài: Trình bày suy nghĩ của em về văn hóa tham gia giao thông của con người trong cuộc sống hiện nay.

a. Mở bài: Nêu lên vấn đề cần nghị luận.

b. Thân bài

• Những hành vi không đúng khi tham gia giao thông (Chứng minh và phân tích).
  • Đi xe hành ngang.
  • Nghe tiếng còi cũng lơ.
  • Đùa nghịch khi tham gia giao thông...
• Suy nghĩ về những biểu hiện trên (Bình luận).
  • Bản thân thấy thế nào về những việc trên?
  • Bản thân tham gia giao thông như thế nào?
  • Thực hiện và chấp hành luật lệ tốt.
• Làm thế nào để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông (Chứng minh).
  • Có ý thức chấp hành luật lệ.
  • Vận động mọi người thực hiện.

c. Kết bài: Khái quát lại vấn đề.